Had Steve Jobs 7 principes voor succes?

Ik hoor sinds de dood van Steve Jobs wel erg veel mensen roepen, dat je vanuit je passie moet leven en je hart moet volgen. Deze teksten die vroeger vooral voorkwamen in de hoek van de betere popmuziek, zijn onder andere door Jobs vertaald naar het bedrijfsleven, en Jobs is succesvol dus lopen grote delen van onze arbeidspopulatie achter zijn uitspraken aan, alsof het een gouden kalf is. Iets dergelijks is ook aan de hand met Stephen Covey, die overigens weer hele andere dingen zegt.

Het gaat nu even niet om de inhoud. Het gaat er even niet om of je wel of niet uit je passie zou moeten leven (toevallig een van mijn kernkwaliteiten). Het gaat er ook niet om dat je geen bewondering zou mogen hebben voor Jobs. Nee, het gaat nu om de neiging van mensen om hen te volgen die de maat aangeven. In religie zie je dat ook. Men wil worden als Jezus, Mohammed of Siddharta (Boeddah).

Als Jobs in een reclamefilmpje roept dat ‘mensen die gek genoeg zijn om te denken dat ze de wereld kunnen veranderen, ook degenen zijn die het doen’, heeft hij het over originele denkers; mensen die door hun tijd niet direct werden herkend en het soms erg moeilijk hadden. Over de buitenbeentjes.

Wanneer in navolging van Jobs plotseling iedereen een originele denker meent te zijn en zich zo gedraagt, is men niet origineel maar volgt men juist de grote massa. Dat wordt vaak erg gevonden, maar uit onderzoek blijkt dat zo’n 5% van de mensen een eigen richting gaat; 95% volgt de kudde wanneer die naar links of rechts gaat.

Buitenbeentjes zijn er niet veel, en wie iets van het leven van Jobs weet, weet dat er complexe ervaringen schuil gaan achter zijn uitspraken. Hij gebruikte LSD en heeft in een oranje jurk rondgelopen. Wie dat soort dingen kent uit zijn eigen leven, weet hoe geïsoleerd je daardoor komt te staan.

Nog een voorbeeld. Jobs werd opgevoed door adoptieouders, die zijn biologische moeder hadden beloofd dat hij een universitaire opleiding zou krijgen. Jobs hield op na 1 jaar op de universiteit. Wie van de mensen, die nu roepen dat je je passie moet volgen, zouden dat gedurfd hebben? Wie zou zijn studie hebben afgebroken?

Je ouders teleurstellen, de universiteit verlaten, LSD gebruiken en in een oranje jurk door een westerse straat gaan lopen; dát is je hart volgen, dát is vanuit je passie leven. Dát is een buitenbeentje zijn. Ik vraag me af of de mensen die de serie van DWDD volgden over ‘je eigen baan trekken’ dat ook in hun hoofd hadden.

Hoe origineel ben je als popmuzikant, als sing a song writer, die doet wat de Nick Drakes, de Leonard Cohens, de Donovans rond 1970 al deden? Hoe origineel is de boekhouder, inkoper of verkoper die doet wat zijn cultuur en zijn vader en moeder van ze verlangt, namelijk succesvol zijn in de maatschappij

Een origineel denker ben je niet zomaar. Dat vergt offers, dat vergt ontslagprocedures, dat vergt perioden van geïsoleerdheid en dat vergt grote persoonlijke kracht om dat te kunnen dragen. Dat openlijk bewonderen, met de mond, betekent niets. Jobs napraten valt voor mij in de categorie ‘openlijk bewonderen’ en het betekent dan ook weinig. Ik hou van gepassioneerde mensen, ik leef zelf zeker zo, maar origineel zijn kan soms ook zijn: een houterige boekhouder zijn.

Ergerlijk wordt het wanneer mensen boeken gaan schrijven over Jobs 7 principes voor succes. Succes wordt uitgelegd als een recept met ingrediënten. Wanneer je de juiste ingrediënten maar gebruikt, word jij ook een Jobs of Covey. Carmine Gallo heeft zo’n boek geschreven (‘Masterclass Steve Jobs’), en Business Contact (een mooie uitgeverij toch) heeft het uitgegeven, waarschijnlijk omdat het weet dat Jobs een gouden kalf is en dat 95% van de mensen er achter aan loopt.

Voorop gesteld: succes wordt bepaald door verschillende factoren. Zoals:

-in welk land word je geboren?

-wie zijn je vrienden?

-passen je ideeën bij de tijd waarin je leeft?

-krijg je kansen van je bedrijven of niet?

En tenslotte:

-je vermogen om om te gaan met tegenslag en beschimping en pesterijen vanuit je omgeving.

Kun je dit leren? De eerste vier punten sowieso niet, het laatste punt met grote moeite als het niet in je ‘karakter’ zit. Het is dan ook lachwekkend om, zoals in het boek van Gallo, te doen alsof je een soort Jobs wordt wanneer je je deze 7 principes eigen maakt:

1. Doe wat je hart je ingeeft.

2. Draag je passie met veel overtuiging uit.

3. Stimuleer je brein: ‘think different’.

4. ‘Verkoop dromen, geen producten’

5. Breng focus aan.

6. Creeër waanzinnig goede ervaringen.

7. Ken je boodschap en formuleer die op een kernachtige manier.

Natuurlijk zijn dit mooie uitgangspunten. Maar degene die het doen, kunnen net zo goed zwerver worden op Hoog Catharijne of rondom een centraal station, als topper in het bedrijfsleven. Ik heb bewondering voor mensen die de 7 principes van Jobs toepassen in hun leven, en daar ook de consequenties van dragen. Maar hoevelen daarvan zijn er?

Denk maar eens aan die prachtige uitspraak van een van onze allerbeste schrijvers Heere Heeresma: ‘Veel mensen willen zijn als stromende rivieren, maar wel met behoud van maandsalaris’. Mensen die werkelijk zijn als stromende rivieren, hebben onderweg behoorlijk wat obstakels te nemen. En die obstakels, tja, daar hebben de meesten geen zin in.

Een goed recept maakt nog geen succesvolle kok, en iemand napraten is nog niet: iemand zijn. En daarmee kom ik op de kern van mijn betoog: wees wie je bent. Leef vanuit je passie als je dat bent en kunt. Leef vanuit bedachtzaamheid als je zo bent. Het is niet minder. Niet iedereen is een Steve Jobs. 5% misschien. Bewonder het maar vergeet je eigen talent niet. En je beperking. Want authentiek zijn, dat is waar het om gaat.

Bert Overbeek beschreef Jobs en 48 managementdenkers in het boek 'Goeroegetwitter'( Haystack, €14,95). Hij is specialist in managementtrajecten en helpt teams om beter te functioneren. Momenteel geeft hij workshops over veranderingen en het brein. Informatie via pitcher.support@hetnet.nl  Bert Overbeek twittert op Goeroetweets.