Is kwetsbaarheid krachtig en sexy genoeg (in business)?

Waarom jokkebrokken kamerleden, maar ook teamleden, over hun liefdesaffaire? Waarom verzuchten CEO’s zelden dat ze het ook even niet weten? Waarom riep een hardwerkende vrouwelijke collega onlangs niet dat ze het helemaal niet meer zag zitten, na twee nachten wakker te hebben gelegen van het werk, zoals haar man mij vertelde? En waarom profileren wij ons in vergaderingen, waardoor die soms nodeloos lang duren?

Kwetsbaarheid is een kracht, hoor je vaak, maar onszelf in de praktijk kwetsbaar tonen is niet gemakkelijk. Momenteel schrijf ik een boek over spiritualiteit en management, en wat daar opvalt is dat heel wat mensen in organisaties ‘iets’ hebben met spiritualiteit, maar daarover niet openlijk durven spreken, bang als ze zijn om niet serieus genomen te worden. Gelukkig verandert er wel iets. In de nieuwe bedrijfsculturen, die van de exponentiële organisaties, worden bijvoorbeeld de fouten gevierd, die medewerkers maken. Dit leidt tot een cultuur waarin mensen hun vergissingen delen, en dat is een kwetsbaar proces. In organisaties hoor je helaas veel te vaak de succesverhalen. En ik maak het nog steeds mee dat mensen die mij als coach in huren, dit verborgen willen houden voor collega’s.

En af en toe valt er dan iemand door de mand. Iemand die zijn natuurdriften en impulsen een keer moeilijk onder controle heeft kunnen houden. Die zich altijd als onberispelijk bestuurder heeft gedragen, maar dat moeilijk vindt en plotseling uit de band springt. En dan regent het oordelen uit de monden van de Familie Fatsoen.

Kingsley Amis heeft dit fenomeen in ‘Lucky Jim’ ooit beschreven. Daar ging het om de eerste hoogopgeleide generatie uit de arbeidersklasse. Die mannen en vrouwen hadden zich te conformeren aan een upper class wereld, maar vervielen af en toe tot de toenmalige mores van de arbeidersklasse. Ik ken het uit eigen ervaring via mijn vader.

Iets dergelijks zien we met kwetsbaarheid. Het lijkt er wel eens op dat we in organisaties onkwetsbaarheid en gehaaidheid moeten uitstralen. Boeken als ‘Hoe word ik een rat?’ doen het dan goed. Maar wat schieten we op met al die mannen en vrouwen die onkwetsbaar lopen te doen? Wat heeft een organisatie aan hun blufpoker?

Nog altijd kiezen we in sollicitatieprocedures voor mensen die met een onrealistisch zelfbeeld zelfverzekerdheid uitstralen, ten koste van realisten die wat contemplatief aarzelen als ze gevraagd wordt als ze dit of dat menen te kunnen. Kwetsbaarheid, hoe zeer iedereen ook roept dat het zo mooi en nuttig is, is kennelijk nog altijd niet sexy genoeg. En dat is jammer.

Hopelijk gaan nieuwe stromingen en generaties in organisatieland het anders doen. Het begin is er al. Fouten vieren. Toegeven dat je er even doorheen zit. Help roepen, als je het niet alleen kan. Natuurlijk moeten we geen zeurculturen gaan ontwikkelen, waarin mensen gaan klagen bij ieder wissewasje dat hun pad kruist. En natuurlijk moet er gepresteerd worden. Maar we hoeven geen robots te worden. Ook niet in tijden van robotisering.

Dat gepolijste gedrag van macho- en machamanagers mag ons een veilig gevoel geven, echt veiligheid bieden doet het niet. Aan niemand. Het is een paradox. Onze oude hersendelen, die ons verbinden met de dierenwereld, zijn gevoelig voor sterk en onkwetsbaar gedrag, meestal op een onbewust niveau. Onze prefrontale cortex, een van de dingen die ons van dieren onderscheidt, weet beter, en ziet dat macho’s harder en onveiliger met mensen omgaan dan mensen die zich in de rijpheid van hun persoonlijkheid een volwassen professionaliteit eigen hebben gemaakt. Dergelijke mensen hebben er geen moeite mee om hun ontroering te tonen. Fouten vieren? Zeker. Maar er dan ook voor uitkomen!

Bert Overbeek is trainer, coach en MD-ontwikkelaar. Hij geeft lezingen over zijn boeken. Momenteel werkt hij aan het boek 'Spiritualiteit en werk' dat eind van dit jaar gaat uitkomen bij Futurouitgevers 

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Monique
Kwetsbaarheid is naar mening geen kracht, maar respect tonen aan iemand die zich kwetsbaar opstelt en daar professioneel en collegiaal mee omgaan wel. Kwetsbaarheid wordt naar mijn mening overschat, het niet kwetsbaar durven opstellen heeft vaak te maken met angst voor vooroordelen en positie ondermijning. Succesvol bedrijfsvoering kun je behalen door echt voor samenwerking en communicatie te gaan, wanneer dat er is verdwijnt het haantjes gedrag en hoef je je niet kwetsbaar op te stellen. Slechts professioneel, collegiaal en teamspirit gedrag te tonen ten goede voor de organisatie. Dat is pas de drijvende kracht waar organisaties naar op zoek zijn.
Deborah
Je kwetsbaar opstellen vraagt moed. Je moet over een drempel gaan om jezelf bloot te durven geven en toe te geven dat iets niet gaat zoals je wilt of je hulp nodig hebt. Vanuit die optiek is kwetsbaarheid in mijn ogen wel degelijk een kracht. Het is veel makkelijker (en veiliger) om je masker op te houden en te doen alsof je alles onder controle hebt. Het is ook een kracht om je ego te parkeren en successen echt te delen en ieders aandeel daarin te waarderen. Mijn ervaring is dat kwetsbaarheid en 'de zachte kant' van de organisatie een stille wens is. Een soort sociaal wenselijk antwoord waarvan iedereen het belang wel inziet, maar als het erop aankomt het vaak net iets te spannend is. Mensen die zich kwetsbaar opstellen nodigen ook uit tot het ontdoen van maskers bij anderen. Als steeds meer mensen in organisaties zich dat gaan realiseren hoop ik dat een nieuwe stroom binnen organisaties zich zal ontvouwen.
Mark Vegting
Ik denk dat je een vergissing maakt, Monique. Wat jij beschrijft is precies wat er in veel organisaties gebeurt. Door 'professioneel' en 'collegiaal' te blijven hou je afstand. Waar het in de kern om gaat is authenticiteit. Echt jezelf zijn. Je kwetsbaarheid tonen zonder bijbedoeling kan in steeds meer organisaties. Al zijn dat er nog veel te weinig. Daar heeft Bert wel een punt. Dus geen professionele reactie, maar oprechte belangstelling. Aandacht die gemeend is en uit het gevoel komt. En dat kan! Op die manier heb ik teams geleid naar de hoogste medewerkerstevredenheid én de hoogste productiviteit. En dat is toch wat elke organisatie wil.
Fintan van Berkel
Lid sinds 2019
Dank voor deze nuance, Mark Vegting. Ik denk er precises hetzelfde over. Stilletjes hoop ik dat in de toekomst duurzaam, kwetsbaar en authentiek leiderschap zijn plaatsje zal hebben. Helaas vrees ik dat dat nog wel even zal duren. Er zit veel oud zeer en oude angsten op allerlei niveaus en dat wordt nogal eens van generatie op generatie doorgegeven...
Karen Walthuis
Hoi Bert,
Leuk stuk. Herkenbaar wel. Het woord 'kwetsbaar' vind ik lastig. De laatste tijd kreeg ik een paar keer positief bedoelde feedback: 'Mooi dat je je zo kwetsbaar opstelt, Karen'. 'Kwetsbaar, kwetsbaar, zo voel ik me helemaal niet', hoorde ik mijzelf denken. Voor mijn gevoel was ik gewoon open, liet ik mijzelf zien, zoals ik ben. Dat heet dan kwetsbaar?! Terwijl het juist zo lekker ontspannen en krachtig voelt. Het woord authentiek, zoals Mark Vegting hierboven schrijft, past voor mij beter.
Ik ben benieuwd naar je boek 'Spiritualiteit en werk', Bert. Komt er een mooie boeklancering? Dan zou ik daar graag bij zijn!
Hartelijke groeten, Karen Walthuis
(auteur van o.a. 'Wisselende contacten, de ontmaskering van de coachingsrelatie')
Miranda Roijakkers
Mooie reactie Karen, denk dat je verder bent dan veel mensen waardoor jij het niet ziet als kwetsbaarheid maar als open en jezelf laten zien. Ik zie het hetzelfde dan jij maar waarschijnlijk voelt dat voor anderen als kwetsbaar omdat ze de weg naar kwetsbaarheid (nog) niet hebben gevonden, en naar mijn mening zul je die eerst gaan vinden en ontdekken waardoor daarna openheid en jezelf laten zien vanuit authenticiteit komt.

Een goed artikel Bert, duidelijk verhaal en voor iedereen herkenbaar lijkt mij... :-) Hopelijk pikken er veel mensen iets van mee en gaan ze nadenken over hoe zij het zelf doen. Dan is er weer een stap in de richting gezet voor meer groei van de mens in deze wereld.
Als je ooit iets van een samenwerking of sparring partner zoekt, ik houd me aanbevolen!


Groetjes Miranda
www.mrs-unlimited.nl