In dit artikel ga ik een wat ongebruikelijke vergelijking maken tussen organisatiegedrag en het gedrag van chimpansees. Dat is niet nieuw of origineel. Frans de Waal heeft me op dit punt natuurlijk beïnvloed. Hij is de grote denker op dit gebied. Maar ik ben er dol op geraakt. En waarom? Omdat het gedrag verklaart vanuit een biologisch standpunt. Wie zou denken dat ambitie en hierarchisch gedrag in organisaties iets te maken zou kunnen hebben met voortplantingsrituelen? Lees dit fragment uit mijn boek ‘Mannen en/of vrouwen’ en je zal verbaasd staan. (Boek: https://www.bruna.nl/boeken/mannen-en-of-vrouwen-9789492221377)

‘Een middel om voortplantingsmogelijkheden te vergroten is bij bijvoorbeeld mannelijke chimpansees: zo hoog mogelijk in de hiërarchie terechtkomen. Dit geeft de mogelijkheid om te paren en toegang tot andere voordeeltjes. Goede relaties met de leider geven die trouwens ook. Bij chimpansees is de machtsstrijd een steeds terugkerend fenomeen. Voor de goede orde: we zijn genetisch sterk verwant aan de chimpansee. En in mijn werk als trainer en coach zie ik al jaren menselijke gedragingen die sterk verwant zijn aan die van de chimpansees.

Verliefdheden werken in op je behoefte aan aandacht en bevestiging. Op werkplekken komt het veel voor. Liefst 71% van uw collega’s heeft wel eens een affaire met een collega gehad! 41% daarvan heeft al een relatie. Een kwart van de mensen vindt dat dat verliefdheid een positief effect heeft op de prestaties. (Bron: https://www.nu.nl/lifestyle/2208163/werkvloer-blijft-broeinest-relaties.html )

Reden voor mij om via een boek eens grondig in het fenomeen van liefdesrelaties te duiken. Dit boek geeft veel mensen inzicht in de structuur van kortstondige en duurzame liefdesverhoudingen. TNO-onderzoek van alweer enige tijd  geleden (2007) laat zien dat problemen in relaties tot ongeveer 10% toename van ziekteverzuim leidt. Reden voor managers èn medewerkers om een gedegen kennis op te bouwen rondom het thema ‘liefde’.

Mijn boek ‘Love love love’ is daarbij een handige hulp (https://www.managementboek.nl/boek/9789463865005/love-love-love-bert-overbeek) Hieronder een fragment. Het beschrijft waarop verliefdheid inwerkt. Hetzelfde gebied waarop succes in werk inwerkt. 

This week I had a training to give on Kos, Greece. It was an international group, with people from all over the world. They asked me to give a short summary of the basic principals of Switching Leadership. This style combines all other styles, and make leaders stronger because the issues of switching leadership help them to improve inclusion and result, and at the same time to get more adapted to the future. Innovation and brain knowledge, as well an up to date method for training and education are included.

Well, here it is. As short as possible. Of course this should be trained, in an article I can’t do much more than showing the fundamentals.

In de winter van 2015 stond er een bericht in de kranten. Een hogeschoolvoorbeeld van de manier waarop je als lezer van wetenschappelijke boeken en artikelen in de war kan worden gebracht. Met veel stelligheid wordt dan iets beweerd, dat in het artikel zelf genuanceerd wordt. Maar ondertussen nemen talloze media het over, wordt het kwistig geciteerd in kroegen en kantoren, en tot absolute waarheid verheven. Wat stond er in het artikel?

‘Er bestaat niet zoiets als een mannen- of vrouwenbrein. Elk brein is een volstrekt uniek mozaïek van kenmerken die in meerdere of mindere mate vrouwelijk of mannelijk zijn. We moeten stoppen met termen als vrouwelijke en mannelijke hersenen’, zei de Israëlische neuro- en gedragswetenschapper Daphna Joel. ‘Er zijn niet slechts twee vormen. Als het om de hersenen gaat is er sprake van veelvormigheid.’

Onlangs gaf ik in een bekende organisatie een interactieve lezing over een praktischer benadering van diversiteit en inclusion op de werkvloer. Het bedrijfsmagazine interviewde me. De interviewer verraste me met zijn vragen, die wat meer gingen over de achtergronden van mijn boeken, dan om  de inhoud van één boek. Hieronder het interview, dat meerdere pagina’s van het blad in beslag nam.

De onderwerpen in uw boeken zijn voor een managementtrainer niet alledaags. Zo heeft u het in Het Flitsbrein over intuïtie en het brein. Daarna schreef u drie boeken over diversiteit, waarin het brein, hormonen, evolutie, de Nederlandse cultuur en spiritualiteit een rol speelt. Wat moet een manager daar allemaal mee? Die wil toch alleen maar goede cijfers scoren met zijn teams?

‘Mannen en/of vrouwen’ is een boek over mannen en vrouwen. Over hun manier van samenwerken in de 21^steeeuw. Want daar valt veel over te vertellen. Een voorbeeld: je hebt een mannenteam of een vrouwenteam. En je verandert zo’n team in een gemengd team; een team van mannen én vrouwen. Volgens een onderzoek kan dit zomaar leiden tot een omzetstijging van veertig procent

Dat is nogal wat. Ik ging dan ook onmiddellijk twijfelen aan het waarheidsgehalte van dit bericht toen ik het las. Was dit het zoveelste ‘wetenschappelijke’ artikel, dat met een sensatiebericht kwam, alleen maar om publiciteit te krijgen? Of was het nog erger: iets wat te vergelijken was met reclames waarin acteurs in witte doktersjassen jokkebrokten dat het aangeboden product wetenschappelijk aantoonbaar 95% beter is dan alle andere vergelijkbare producten?

Ieder teamlid heeft behoefte om op een bepaalde manier te worden aangestuurd. Maar als 21^eeeuwse organisatie wil je graag dat je mensen zelfstandig en initiatiefrijk zijn en verantwoordelijkheid nemen, en dat ze daar ook op kunnen reflecteren. Om ze op dat level te krijgen, moet je als organisatie aansluiten op hun leiderschapsbehoefte, dat is: de wijze waarop ze aangestuurd willen worden. Van daaruit ontwikkel je ze verder.

Dat vereist van de leidinggevende het vermogen om snel te schakelen, empathie om goede inschattingen te maken van het niveau van een medewerker en deskundigheid op het gebied van diversiteit. Dit laatste om effectief te kunnen zijn bij het verbinden van teamleden met een verschillende genderidentiteit, nationaliteit en culturele of spirituele achtergrond.

Er is een duidelijke piek in echtscheidingen kort na de zomer. Dus is dit het ideale moment voor een lekker leesbaar boek, dat inzicht geeft in de patronen van liefdesrelaties. ‘Love love love’ is dat boek. De schrijver Bert Overbeek heeft het vermogen om complexe materie op een eenvoudige manier te vertellen. De lezer is na lezing zelf een relatiedeskundige geworden. Overal te bestellen, onder andere via deze link: https://www.managementboek.nl/boek/9789463865005/love-love-love-

We kijken een beetje raar naar relaties in de 21^eeeuw. Velen denken dat dat het doel van hun leven is, maar Overbeek ziet het meer als een middel om jezelf en de ander te helpen bij persoonlijke groei en ontwikkeling. Natuurlijk is het ook een bron van vreugde, veiligheid en aangenaam samenzijn. Maar wie dat beeld koestert, leeft in een roze wolk. De schrijver maakt op een empathische, soms ironische wijze een einde aan de onrealistische verwachtingen, die feelgood films en datingsites ons opdringen. Maar met een andere kijk op het begrip relatie valt er misschien het nodige leed te voorkomen.

Regelmatig hoor je de vraag waarom er zo weinig vrouwen aan de top werkzaam zijn. Zou dat kunnen komen doordat onze organisatiecontexten nog steeds te veel worden gedomineerd door oorspronkelijk mannelijke structuren? De competitieve sfeer in de top van bedrijven past goed bij het mannelijke hormoon testosteron. Mannen hebben bovendien minder zorghormonen dan vrouwen. Is het in de top allemaal niet te veel gericht op beheersing, ja, onderdrukking van ‘zachte’ emoties, op een vermogen tot mededogenloosheid en op een gebrek aan zorg voor de medemens?

Je hebt er vast wel eens over gehoord, CEO’s van grote bedrijven zijn allemaal narcisten. Verschrikkelijke managers die zichzelf helemaal geweldig vinden, totaal geen gevoel voor hun medewerkers hebben, nietsontziende machtswellustelingen die met hun hang naar succes onverantwoorde risico’s nemen en zo hele bedrijven aan de rand van de afgrond brengen.

En die zijn er.  Zonder enige moeite kun je op internet lijstjes vinden met bekende namen van narcistische CEO’s. Gelukkig heb met die mensen in de praktijk waarschijnlijk maar weinig te maken. Maar wat nu als je denkt dat jouw leidinggevende een narcist is, hoe herken je dat en hoe kun je daarmee omgaan?