Haviken en botterikken: wie heeft u voorkeur?

Er zit een groot verschil tussen:

-dat wat mensen willen (hun doel); en

-dat wat ze uitstralen om die wil vorm te geven (hun gedrag).

De vraag die ik me altijd stel tijdens mijn werk, is: is iemand eerlijk over dat wat hij wil? Met andere woorden: welke vorm kiest hij om zijn wil gestalte te geven? Opvallend is hoe vaak mensen niet voor eerlijkheid kiezen. Ze kiezen strategieën. En ze worden daar opvallend vaak voor beloond door hun werkgevers.

In de top is vorm, dat wat iemand uitstraalt, meestal veel belangrijker dan inhoud. Niet onmiddellijk zeggen wat je wilt werkt dan beter. Vooral als de verdere persoonlijkheids-layout lekker wordt gevonden door de context, waarbinnen iemand zijn werk doet. Anderen bepalen daarbij wat lekker is en dat kan je behoorlijk van jezelf verwijderen. Ik praat hier uit eigen ervaring. Ik heb me meerdere malen in mijn leven door succes laten beetnemen. Dan rijst je ster, en verbeeld je je tijdelijk dat je inderdaad een geweldige kerel bent. Wat je dan weer uitstraalt. Vicieuze cirkel, maar dan in het positieve.

Totdat de ster van een ander hoger rijst. En die krijgt dat beter gedaan wat hij wil. Door zijn uitstraling.

Zo kan je je onzeker voelen, en een en al zelfvertrouwen uitstralen. Nonverbaal ben je perfect in balans, mensen complimenteren je en daar slaap je lekker op in, maar je voelt op een dieper niveau dat je iets mist. Zelfrespect.

Oprechte mensen hebben dat probleem niet. Ik werk vaak in technische omgevingen, waar directheid veel voorkomt, en soms de grens van botheid overschrijdt. Betrokkenen groeien niet boven hun functie uit, zelfs niet als ze erg intelligent zijn.

Hoe komt dat? Omdat ze op hun vorm worden beoordeeld. Die is niet ‘beschaafd’ genoeg. Niet ‘gecontroleerd’ genoeg. Niet ‘aantrekkelijk’ genoeg. Vorm staat inhoud in de weg.

Toppers zijn zelden bot in het openbaar. Al in de tijd van de Romeinen was welbespraaktheid en uiterlijke beschaving bepalend voor de acceptatie van je boodschap. Ondertussen gaf je in het verborgene orders om mensen te ruïneren of voor de leeuwen te gooien.

Het ontgaat me niet, dat beschaafd gedrag in organisaties veel verbergt. Men straalt integriteit uit, terwijl men moedwillig mensen ontslaat om zelf te scoren. Het zelf scoren is op geen enkele manier in de vorm waarneembaar.

Moraal van dit verhaal? Moge er iets meer zichtbaar worden van de werkelijke aard van mensen. En de botterikken af en toe wat serieuzer genomen worden. En de haviken met hun verborgen praktijken aan het licht van de werkelijkheid blootgesteld worden.

En waarom? Omdat het ons zou kunnen helpen dingen beter te laten verlopen. Graag je reactie.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

gj
Maar hoe ontmasker je die gasten die mooie verhalen kunnen vertellen maar wel in het dagelijks werk veel gaten laten vallen. Die ze dan vervolgens met veel bombarie "oplossen". Aan het einde van de dag gaat het tenslotte om het resultaat.
Maarten Verhoeven
Pro-lid
Leuke analyse!
<em>C'est le ton qui fait la musique </em>(pardon my French). Hoort dit soort gedrag ook niet een beetje bij een grote(re) organisatie waar er slecht zicht is op alle belangen en onderdelen van het werk? Dan zijn deze types niet meer dan een bijproduct van onze welvaart die mogelijk is gemaakt door extreme specialisatie van werk. Misschien dat goede informatie- en communicatiesystemen kunnen helpen om ter plaatse dit soort volk te ontmaskeren. Yes! Lijkt mij prima.
Dan Bekkering
Hoi Bert, Pas even de tekst van je titel aan er hoort nog ergens een "<strong>W</strong>" achter. Om je vraag te beantwoorden, beiden hebben niet de voorkeur,  ieder levend en ademend wezen wil fatsoenlijk behandeld worden.  Diegenen die onder de  persoonstyperingen "havik" en  "botterik" vallen, worden hierdoor direct gediskwalificeerd. Je geeft ons de keuze uit twee kwaden, dat is iets te  zwart wit. Ik wil daarom een derde optie introduceren de "integere",  laten we onszelf aan die persoontypering spiegelen,  dan komt alles goed. Btw. Laat je principes niet varen onder de druk van de ever ongoing populariteitsstrijd.  Houd je vast aan oprechte idealen, zelfs al dreig je het tijdelijke onderspit te delven. Oprechte idealen zijn altijd pro-life en worden nooit aangestuurd door persoonlijk gewin. Ook al verlies je de populariteitsstrijd van het moment, in realiteit win je, want zelfrespect is aan het einde het enige echte ruilmiddel. Zelfrespect is kostbaarder dan goud. Met vriendelijke groet, Dan Bekkering.
Chris Sanders
Hallo Bert,

Frustrerend hé, die mensen om je heen waarvan je denk: "Dat niemand nou ziet waar die mee bezig is. Ben ik nou gek...?"

Houd voor jezelf in gedachten dat populariteit niet een beloning is, maar juist een last. Door je populariteit moet je die al dan niet gemaakte vorm nog vasthouden ook! Concentreer je op de inhoud en blijf dicht bij jezelf. Dat is de enige manier om op een evenwichtige manier je carrière te maken. De havikken, zoals jij ze noemt, kun je niet uitroeien, maar als je ze kunt herkennen weet je precies wat je moet doen om ze zo nu en dan aan prooi afhandig te maken.
Bert Overbeek
Auteur
Dank je Dan voor de correctie van een taalfout, soms is de productiemachine zo snel en temidden van zoveel hectiek dat er wel eens een taalfout in sluipt. Het feilen van routine.
Iets anders is je opmerking dat ik je de keuze geef 'tussen twee kwaden'. Voor mij is noch diplomatie, noch directheid een kwaad. Botterik en havik 'bekt' in zo'n artikel echter lekker.
Ik beticht beiden niet van 'een gebrek aan integriteit'.
Irma
Heey Bert, Wat Dan schrijft daar voel ik ook wel wat bij. Houd je vast aan oprechte idealen! It's better to fly with the eagle, deze overziet zelfs de havikken. Zelfrespect is een kostbaar bezit! Havikken heb je ook nodig, want door tegenwind bereik je grote hoogte. Ben ze dankbaar! Door hen heb je misschien wel jou oprechte waarden "gevonden" of vaster in je lijf laten beklijven. Is het makkelijk? Nee, natuurlijk niet. "Gelukkig", zou je dan kunnen denken. Waarom? Omdat je door weerstand ontwikkeld.........wat een ontwikkeling maak je nu door! Geweldig!  Warme Groet Irma
ps wat een geweldige site! Gevonden dankzij de Haviken  
Bert Overbeek
Auteur
Dag Irma,

Het is met idealen (ik heb ze nog hoor) een beetje als met de andijvie a la creme in bejaardentehuizen. Pittig en krachtig, totdat ze in het kokende water van de werkelijkheid worden gehouden. Dan slinken ze en worden ze papperig.

Goed, ondertussen willen we wel fluitend naar ons werk en fluitend terug. Dus vinden we basishoudingen die ons daar tussendoor loodsen. Met behoud van idealen en maandsalaris.

Mij steunt altijd erg Lao Tse's gedachte dat je niets bereikt door ergens naar te streven. Het gaat daarbij om een 'mindset', niet om bedrijfsdoelen. Een bedrijf zal wel degelijk ergens naar moeten streven. De medewerker kan daarbij een effectieve bijdrage leveren door het woord van Lao Tse ingedachtig te zijn.

En dan is er nog: de context. Een wereld bestuurd door haviken heeft een andere sfeer dan die door botterikken wordt geregeeerd. En daar gaat dit artikel over, Dat lijkt namelijk een beetje uit het zich te verdwijnen.

Tenslotte, dank voor het
Joan Berkvens
Lid sinds 2019
Ik ben het met Bert Overbeek eens. Zolang je bij jezelf blijft, oprecht en integer bent krijg je het vertrouwen van anderen en groei je in jezelf. Deze weg is lang met veel hobbels maar wel standvastiger. Veel mensen doen zich voor zoals ze denken dat ze worden geaccepteerd en gezien willen worden waardoor er een soort van ongelijkwaardigheid ontstaat of blijft bestaan waardoor je niet uit komt bij wie ik werkelijk bent maar altijd de kleur krijg van diegenen waarmee je je op dat moment verbind. Dan ben je toneel aan het spelen waardoor je vroeg of laat toch vast loopt en fouten maakt. Botheid ontstaat uit frustraties. Je mag (moet) je mening kunnen verkondigen in een organisatie. Daardoor werk je als een spiegel voor elkaar en daar wordt iedereen en natuurlijk ook de organisatie beter van. Van jaknikkers is nog nooit iemand beter van geworden. De acceptatie van je mening ligt in de vorm en de mate van emotie waarmee je voor je mening uitkomt.
 
 
Irma
Dat is waar, dank je wel Bert!
Jos
Beeldvorming,

Leerzaam Bert, dank je wel. Ik heb de behoefte om naar aanleiding van hetgeen je geschreven hebt een gedachte te delen. 

Ik kan van havikken en botteriken beiden een beeld vormen.  Havik is een woord voor een dier. In het gebruik van woorden en beelden laat ik de havik in zijn waarde. Een havik vertoond natuurlijk gedrag.  Toppers die beschreven worden vertonen aangeleerd gedrag.  De woorden toppers en botteriken geven een niveauverschil weer. De waarneming is, toppers zijn goed in het neerzetten van een  beeld en een botterik is oprechter en minder beschaafd. 

Het gedrag van de ander kan een beeld versterken. Ik kies ervoor te luisteren, herkennen en leren. Ieder mens is in beeld en gedrag uniek. Er ligt een wereld open aan lesmateriaal. Topgedrag en bot gedrag kan gefilterd worden. De balans ligt in de acceptatie.  De oplossing van de bovenstaande waarneming ligt in mezelf en dat uit ik in beeld en gedrag zonder iets van een ander te verwachten.  Het gedrag wordt gevolgd door de kracht van de werkelijkheid van dat moment. Het lukt niet altijd ....

Van mezelf kan ik alles zeggen en een beeld neerzetten. De oprechtheid zit hem in de uitvoering. De intentie is het goede. Door daaraan te blijven werken laat ik mezelf zien, groeit de oprechtheid, verwijnt de angst en laat alles in de waarde. Het gevoel wat daarbij past is vrijheid en wil ik vergroten. Ik denk er niet aan minder oprecht te gaan worden.   De omgeving voelt dat, wordt nieuwsgierig, stelt vragen en gaat volgen.

Een gedachte voor een ieder die op zoek is naar een oplossing voor ongewenst gedrag binnen een samenleving. Goed voorbeeld volgt.

Kinderen hebben de toekomst, volwassenen bepalen de toekomst. Toon gewenst gedrag. 

Wat is gewenst gedrag? Het antwoord kent ieder individu.

Met groet, Jos