Coaches en trainers: pseudo-goeroes!

Trainers en personal coaches vertonen nogal eens pseudo-goeroe-gedrag. U moet er maar niet in trappen. Iemand die doet alsof hij ‘het' weet, weet het meestal niet. Hij is arrogant want hij pretendeert meer te zien en te weten dan zijn gesprekspartner, die alleen maar interessant is als de machtsverhouding in het voordeel van de pseudo-goeroe uitvalt.
Voorbeelden van goeroegedrag zijn:
-De pseudo-goeroe kijkt je doordringend en veelbetekend aan, alsof hij in één blik ziet wie je bent.
-De pseudo-goeroe doet uitspraken over wie je bent.
-De pseuo-goeroe doet absolute uitspraken. Hij spreekt alsof de dingen die hij zegt onomstotelijke feiten zijn, en geen subjectieve mening.
-De pseudo-goeroe geeft je het het gevoel dat er van alles mis met je is. Hij doet dit bijvoorbeeld door te vragen of je wel eens huilt. Of door nonverbaal door te laten schemeren dat de dingen die je vertelt niet waar zijn. Soms met een blik van ‘je weet wel beter'.
-De pseudo-goeroe praat alsof hij beter weet dan jij wat er met je aan de hand is.
-De pseudo-goeroe pareert feedback door de feedback toe te schrijven aan het probleem van degene die de feedback geeft. Iemand zegt bijvoorbeeld dat hij de pseudo-goeroe dominant vindt. De pseudo-goeroe reageert dan door te zeggen dat je dat zegt uit een afweer-reflex, omdat je de waarheid niet wilt horen.
-De pseudo-goeroe houdt van kwetsbaarheid open leggen in groepen; hij zelf blijft immers altijd buiten schot.
-De pseudo-goeroe doet net of hij alles in praktijk brengt, wat hij verkondigt.
-De pseudo-goeroe weet het altijd beter en praat tegen je of je een onwetende bent, ongeacht wat je zegt. Inhoudelijk gaat hij zelden op je in.
-De pseudo-goeroe vraagt niet of je leuk hebt gedanst, lekker hebt gegeten, gezellig hebt gedronken, hij vraagt je waarom je hebt gedanst, hebt gegeten of gedronken.
Wie vult de lijst aan?

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Larik Ingrid
Zou het kunnen dat u al te veel van die pseudo-goroes tegen het lijf gelopen bent ? :-) Ik treedt u  bij hoor...het is één van de redenen waarom ik net wel aan een coachopleiding begonnen ben (start nu mijn 2de jaar).  Ik geloof namelijk in de zelfredzaamheid van mensen, in hun potentieel om een doel te stellen waar ze gelukkig van worden én dat ze kunnen realiseren...mijn rol is dan die van klankbord, sparringpartner...en soms helpt het mensen een bepaalde techniek aan te leren (om beter te leren communiceren of beter te leren leren).  Ik wil dus helemal niet vereenzelvigd worden met die "flashy"  heren en dames...

Het belangrijkste is respect hebben voor de cliënt die tegenover je zit en vertrekken vanuit een gelijkwaardige positie (cfr Carl Rogers, Gerard Egan). Met vriendelijke groeten, Ingrid Flexvia Coaching (in oprichting)
Geo van Dam
Lid sinds 2019

Wat maakt  een goeroe "beter" dan een pseudo-goeroe?
Kan de (pseudo)goeroe bestaan zonder een doelgroep die zich afhankelijk opstelt van de (pseudo-)goeroe? 
Wil je een trucje leren, een one-liner horen, een gouden tip of wil je je echt vanuit je eigen kracht ontwikkelen? 
Wil je dingen bijleren of misschien juist wel afleren?
Geeft de goeroe niet tevreden geld terug garantie?
Wat is er mis met flashy heren en dames?  
Of is dat een georoe vraag...? (geen tikfout, what's in a name...:)
Geo van Dam EFFEQT
   
Wilbrand Kuijt
Dag Bert, heel herkenbaar.  Managers die hun managementervaring inzetten als coachingservaring. Killing!! Ik heb wel een probleempje, die jij waarschijnlijk niet 1,2,3 op kan lossen. Wat is nou een coach? Is dat een maatschappelijk werkster die bedacht heeft om het bedrijfsleven in te gaan, is het een psycholoog die een managementcontext geleerd heeft of is het iemand die een 3x2 weken cursus coaching gevolgd heeft.  Als je het antwoord weet, weet je ook wat een pseudo is.Coaches: The biggest mystery!
Bert Overbeek
Auteur
In mijn opiek hebben coaches en trainers, als ze worden ingehuurd door bedrijven, een verantwoordelijkheid naar bedrijf en trainee, en natuurlijk naar zichzelf. Hun rol is iemand prettiger en beter te laten functioneren in het bedrijf, en daar hoort een boel bij, ondermeer iemand zelfbewuster helpen maken.
Het vooroordeel over coaching is dat het een vorm is van socratische vraagstelling. Vragenderwijs help je iemand vooruit. En dat is maar  een deel.
Coaching is in mijn ogen meer. Het is ook discussie, spiegelen, confronteren, ondersteunen en zelfs troosten van tijd tot tijd. 
Geen maatschappelijk werker dus en geen goeroe. Bescheidenheid past. Een coach is een middel om je te ontwikkelen. Dat vergt van de coach een fijne afstemming op de trainee; geen arrogant gedrag! 
W.L. Hovius
Lid sinds 2023
Het werd tijd voor zo'n nuchtere beschouwing als deze. Een echte goeroe (leraar) hoort in eeuwenoude oosterse tradities thuis, waar eigen checks & balances gelden (zoals geautoriseerd worden door een erkende goeroe na tientallen jaren training). Die strenge checks & balances zijn daar ongetwijfeld ook uit noodzaak ontstaan, dus waarom zou het hier anders zijn?
Ik werk al enige jaren o.a. als coach en ik kan met plaatsvervangende schaamte kijken naar dit soort opgeklopte zelfverheerlijking - zeker als ik daarna de scherven mag opruimen. Of als ik rapporteer aan een manager die bij ieder wissewasje zijn personal coach belt om vervolgens een foute beslissing te nemen.
Het verschil tussen een echte en een wannabe coach is volgens mij simpel: een echte coach versterkt je en een nepperd verzwakt je. Het is de kwaliteit van de relatie die telt, niet de methoden & technieken.
Daarbij hoort dat een echte coach in de coulissen blijft staan. Ik geef altijd de credits voor succes (terug) aan de gecoachte.
Nog meer suggesties?
Wilbert de Kroon
Lid sinds 2019
Enerzijds ben ik blij met de woorden van Bert: het roept op kritisch te kijken wie je als je coach kiest. Welke vraag staat centraal voor de gecoachte? Wie kan op de meest aansprekende en effectieve wijze bijdragen? Iedereen mag zich vrijelijk "coach" noemen, er is veel kaf tussen het koren.
Anderzijds geeft het een verwrongen beeld van "de coach". Ik noem een persoon die zich gedraagt zoals Bert omschrijft, geen "coach". Pedante nepgoeroe is meer op zijn plaats.
In een reactie geeft Bert aan wat hij onder een "coach" verstaat. "Hun rol is iemand prettiger en beter te laten functioneren in het bedrijf, en daar hoort een boel bij, ondermeer iemand zelfbewuster helpen maken." In mijn definitie van een coach behoort het iemand "zelfbewuster helpen maken" zeker tot zijn taken. Of de gecoachte prettiger en beter gaat functioneren in dát bedrijf, is maar de vraag. Hat kan zijn dat een gecoachte er persoonlijk beter van wordt om zijn/haar kwaliteiten anders/elders in te zetten, dan hebben gecoachte én bedrijf daar veelal meer profijt van.
Ik ben mét Bert van mening dat alleen het Socratisch bevragen niet voldoende is. Even een open deur: coaching is maatwerk, dus beschikt de coach idealiter over een rijk arsenaal aan interventies, technieken, aanpakken. Variërend van "onderkoeld vragen stellen" tot "gepassioneerd confronteren" en humor. Ik wil daar aan toevoegen dat een coach zich een beeld moet kunnen vormen van verschillende omgevingen/processen/e.d. waarin een gecoachte beweegt: naast persoon is context belangrijk. De veelzijdigheid die van een coach gevraagd mag/moet worden, maakt het "vak" voor mij nu net zo fraai.
Vriendelijke groet,
Wilbert de Kroon / Diemen & Van Gestel
Bert Overbeek
Auteur
Dank je Wilbert, voor je reactie. Ik ga nu iets zeggen dat misschien stof doet opwaaien onder coaches. Wanneer een bedrijf voor een coaching betaalt, dan heeft ze recht op een resultaat waar ze mee gediend is. Dat kan natuurlijk ook het vertrek van een medewerker zijn maar het bedrijf moet er ook baat bij hebben. Je coacht de trainee op doelen: persoonlijke <em>in relatie tot</em> de bedrijfsdoelen. Andere coachingstrajecten, vind ik, hoeven niet door een bedrijf betaald te worden. Als iemand zich spiritueel wil verdiepen, dan hoeft een bedrijf dat toch niet te betalen? Het gaat er in het bedrijfsleven om medewerkers optimaal te laten functioneren. Op een manier die ze zelf als plezierig ervaren. Dat rechtvaardigt de investering. <a href="http://www.pitchersupport.nl/" rel="nofollow">www.pitchersupport.nl</a> (zie ook mijn profiel hiernaast; even op de foto klikken)
Bert Overbeek
Linda, taal naar mijn hart
Wilbrand Kuijt
Tja Bert, je vraagt erom. Je zegt dus eigenlijk spiritualiteit is een prive zaak en dat hoort niet in het bedrijf thuis. Hoe zie dan de djembe trommelende, schilderende, organisatieopstellende managers tijdens de door de baas betaalde &quot;hei-dagen&quot;? Bezieling, bevlogenheid en verbinding zijn termen die niet langer meer weg zijn te denken in de Nederlandse organisaties. Een coach helpen op persoonlijk niveau. Het optimaal laten functioneren vraagt om een holistische benadering van doelen stellen, ontwikkelmogelijkheden creeeren, persoonlijke verdieping enzovoort.&nbsp;Duidelijke strakke meetbare doelen zijn nodig, voorwaarden scheppende maatregelen ook.Zo, weer wat afgestoft.
Bert Overbeek
Auteur
Beste Wilbrand, ik ben uiterst sceptisch geworden over djembetrommels tijdens managementtrainingen. Ik zie dat alleen maar nut hebben bij mensen die open staan voor die dingen. Schilderen vind ik nog weer wat anders, kan creatief denken bevorderen. Maar bij spiritualiteit moet je terughoudend zijn. We komen dan op het terrein van de beliefs, en die zijn niet overal het zelfde. Ik hou van holisme, maar realiseer me ook dat niet iedereen er op zit te wachten, en het is zeker niet altijd nodig om een verdieping te realiseren in de persoonlijke werkhouding. We zijn het hier niet helemaal eens geloof ik.
Alberdina Turkstra
Trommelen bevordert de samenwerking tussen je linker en rechterhersenhelft. Schilderen accentueert je&nbsp;rechter hersenhelft, al wordt de rechterhand dan motorisch aangestuurd door de linker hersenen, die dan eindelijk weer eens wat anders&nbsp;doen.&nbsp;Wilbrand heeft een punt :D
Bovendien aardt het enorm en doet muziek je leren samen&nbsp;spelen.&nbsp;&nbsp;
Maar ja, of ik het beter weet dan jij?

&quot;Wat vind je er z&egrave;lf van?&quot;&nbsp;
<em>als aanvuling op je lijst&nbsp; ;-)</em>
Bert Overbeek
Auteur
&lt;p&gt;Spiritualiteit is prima, word er zelf ook door gevoed, maar laat iedereen vooral zijn eigen vorm kiezen, en ook hier maar voorzichtig zijn met stelligheid en&nbsp;zichzelf in de rol van betweter of puntenteller te plaatsen.&nbsp;&lt;br /&gt;
Ik maak een (subjectief) onderscheid tussen&nbsp;coaching van iemand in zijn functie en persoonlijke ontwikkeling. Het een helpt iemand bij het functioneren in zijn baan, het andere bij de versteviging van de persoon die je bent; ook spiritueel. Dat laatste heeft natuurlijk ook een effect op iemands persoonlijke ontwikkeling, en zeer diepgaand, maar er is ook nog zoiets als coaching van iemand op bedrijfsdoelen, zoals meer flexibiliteit of beter prioriteiten leren stellen, of handiger communiceren. Dat kan echt sneller dan met schilderen of djembe spelen.&lt;br /&gt;
Voor dat laatste hoeven bedrijven naar mijn mening niet te betalen, hoe nuttig het ook is.&nbsp;In de&nbsp;jaren 90, de oibibio-tijd, bleek dat de creatieve werkvormen&nbsp;vaak alweer waren vergeten toen men op de werkplek terugkwam.&nbsp;Het duur ge&iuml;nvesteerde geld was als zaad op rotsen. Daarover mag een bedrijf nadenken.&nbsp;Dingen moeten wel resultaat opleveren.&lt;br /&gt;
De effecten van de trommel en het schilderen bestrijd ik niet, maar&nbsp;dan moeten ze over een langere termijn beoefend worden. Een traininkje kan mensen hooguit op zo&#039;n spoor zetten, maar ervaring leert dat slechts een minimaal deel daarvan profiteert.&lt;br /&gt;
Daarbij, nog maar eens, ben ik&nbsp;als het om persoonlijke ontwikkeling&nbsp;gaat, erg van de vrije keuze. Ik heb goed naar mensen in bedrijven geluisterd en er zijn talloze weldenkende mensen die niets hebben met&nbsp;creatieve werkvormen.&nbsp;&lt;br /&gt;
Mensen die er wel in geloven&nbsp;geloven altijd dat&nbsp;die werkvormen voor iedereen helpen, maar dan moeten ze toch&nbsp;nog&nbsp;wat beter luisteren: velen hebben er niets mee. Niet opdringen dus.
Het gaat me overigens niet om gelijk hebben of krijgen, maar vind het wel leuk om in de uitwisseling van standpunten tot een verbreding van dit standpunt te komen. Wat ik bij Wilbrand en Alberdina zie, is dat ze wél spiritualiteit in bedrijfscoaching willen. Dat vind ik wel boeiend, maar ik zie nog weinig argumenten. Hoe zien ze bijvoorbeeld het verband tussen time management (kan iemand veel rust geven!) en trommelsessies. En hoeveel sessies zal dat dan gaan duren?
Het linker- en rechterhersenhelft-gedoe is door het moderne hersenonderzoek overigens al weer wat achterhaald; ik zou daar graag nieuw onderzoek verwelkomen.

Wilbrand Kuijt
Dag bert, &nbsp;Stel je nou eens voor dat een medewerker die zeer goed gekwalificeerd is maar in de welbekende midlife-crises terecht komt. Dat is echt persoonlijk en prive, maar heeft een enorme uitstraling naar het werk. Een gedegen coachingstraject (die overigens kwa tijd altijd begrenst is) waarin hij geholpen kan worden om de belangrijke zaken in het leven weer op een rijtje te zetten. Resultaat? Een gedegen en goed gemotiveerde medewerker die weer heel wat jaartjes goed kan presteren.Volgens mij is jou probleem dat je iebel wordt van het woord spiritualiteit. Vergis je niet, we drinken niet voor niets elke dag een drankje voor het slapen, wat bekend staat onder de noemer Spiritualien. Dus eigenlijk is het een oude bekende. En op het werk? Staat visie niet voor de kracht van de verbeelding? Een beetje manager heeft visie en daarom is het van belang om dit ook te faciliteren vanuit de coach. Verbeelding, spiritualiteit is is overal, dus ook op het werk.&nbsp;
Alberdina Turkstra
Een uitspraak in wat je ziet wat ik zou willen: Spiritualiteit in bedrijfscoaching ..&nbsp;&nbsp;
Zou zo maar kunnen.. Als dat het tool is wat het doel bereikt. Zo&nbsp;zie ik ook verbanden&nbsp;met drumsessies en time management. Het is maar welke taal gehoord wordt, welke ervaring wordt gevoeld, welke visie wordt gezien, welk weten wordt gedacht et c. Tools / modellen / trainingen / coach worden meestal geselecteerd om doel en / of stroomlijning van processen te bereiken. Aantal sessies hangt natuurlijk af van de (concrete) vraag.&nbsp;&nbsp; Al heb ik&nbsp;ook idee&euml;n die, wat dit onderwerp&nbsp;betreft, wat minder concreet zijn, maar zeker doel&nbsp;raken in te managen tijd.

Wat betreft de mate waarin persoonlijke ontwikkeling door de bedrijven betaald wordt of niet, is het m.i. mede bepalend of deze persoonlijke&nbsp; ontwikkeling ook&nbsp;voorwaarde is voor het kunnen uitoefenen van zijn of haar functie.&nbsp;

En: het schijnt dat hersencellen zeer flexibele cellen zijn, die zo vanuit de herinnering van naburige (dode) cellen teloor gegane functies kunnen overnemen! Een mirakel&nbsp;&nbsp;

&ldquo;Onderzoek van gister is morgen verleden tijd en kan vandaag zowaar nieuw en waardevol zijn&rdquo; n&oacute;g eentje voor de lijst ;-)
Bert Overbeek
Auteur
Interessante zienswijzes. Nee, Wilbert, van het woord spiritueel word ik niet iebel. En bij midlifers kan een verdiepende maatwerkreis langs Boeddah, Lao Tse, sajamanisme, islam of christendom helpen. Maar waarom moet dat in een coachingstraject en waarom moet een organisatie dat betalen? Alberdina is voor mij helder in wat ze wil. Zij ziet verbanden tussen trommels en time management, mogelijk ook tussen schilderen en control of tussen gedichten en IT. De creatieve geest ziet overal verbanden.
Als dichter-fotograaf-schilder en als voormalig trainer creative problem solving ken ik de kracht van verbanden leggen en creativiteit goed. Maar als mensen dat belangrijk vinden kunnen ze toch zelf investeren in die dingen. Bedrijven en medewerkers hebben allebei verantwoordelijkheden. Mentale en fysieke gezondheid is ook een verantwoordelijkheid van de medewerker. Ik vind het nogal verwend om te denken dat bedrijven alles maar moeten betalen. Daar gaat het me om. Een spirituele coach kan heel goed een goede coach zijn in het bedrijfsleven, maar waarom moet dat altijd gepaard gaan met visie-overdracht?
Wilbrand Kuijt
Tot bepaalde hoogte ben ik zeker met je eens dat er begrensd moet worden, dus de sjamanen krijgen geen sponsoring en de bijbel lezen doe je maar in je eigen tijd en voor je eigen rekening. Waar ik met name tegen ben is een primaire resultaatgerichtheid. Zo van: heb je hoofdpijn, krijg je een pil en nu weer aan het werk zonder te kijken waar het echt vandaan komt. Dat is ook wat ik teveel in de maatschappij zie: snelle resultaten, kijk naar Hema en ABNamro en geen ruimte zien voor diepteinvestering die een stevige bestendige groei genereert die een langdurig rendement oplevert. Wanneer een beetje spiritualiteit hieraan een bijdrage levert, waarom niet?
Bert Overbeek
Auteur
Nee, symptoombestrijding heeft ook mijn sympathie niet. En daar heb ik het dan ook niet over. En ik zeg ook helemaal niet dat spiritualiteit niet in een coaching past. Ik vind alleen dat men meditaties bij Sri Swama Huppeldepup en bijbelcursussen niet op kosten van een werkgever moet gaan doen. Maar ik ga mezelf herhalen en volgens mij staan we minder ver van elkaar af dan in 1e instantie lijkt.
Ik zou het hierbij graag willen laten, anders wordt het van zagen, zagen, wiedewiedewagen.
Inspireerde JongeBazen het Financieele Dagblad?
[...] aangedrongen dat dit moest gebeuren. Zeer recent publiceerden we een artikel over pseudo-goeroes (http://www.jongebazen.nl/ongerubriceerd/trainers-pseudo-goeroes/). We weten het niet, beweren het ook niet, maar het zou heel goed kunnen dat de heer Zijderveld [...]
Lucy
Hallo Bert,
heerlijk om te lezen!
ik heb onlangs een man leren kennen,die zich op vele fronten zo gedraagt en dat binnen een beginnende relatie. Hij hemelde me op en was lief. Maar als snel merkte ik dat hij  handelt vanuit ideejen, die hij dan ziet als lijntjes naar boven, maar het is niet afgestemd op mij. Het lieve werd een soort dogma waar ik kriegek van werd. Het komt op me over alsof hij voortdurend de therapeut speelt,zelfs in bed, en degene die alles weet. Ik werd er kwaadvan, en vertelde waar ik mee zat, maar daar ging hij voor op de loop. Ik heb gezegd dat ik het mij teveel is, al dat praten over spiritualiteit en dat ik dat minder wil, dat ik geen therapeut wil, en dat het lijkt alsof ik publiek voor hem ben. Het effect is, dat hij zich nu helemaal teugtrekt en extreem de andere kant uitgaat; van;" jij bent mijn ware zielsmaat" naar afsluiten en een beetje jennen. Ik heb hem gevraagd samen te praten, want dat is de enige manier om helderheid te krijgen en om echt op elkaar af te stemmen, i.p.vanuit ideejen en ik weet hoe het zit en wat jij nodig hebt.
Hij reageert niet op mijn uitnodiging. Ik zit ermee in mijn maag.Hij heeft ook aardige kanten, maar voor mij kan dit zo niet. Heb jij misschien goede raad?
Overigens wat m.i. nog toegevoegd kan worden aan jouw lijst is;
dat deze nep-goeroe's voorgeven de waarheid te weten, maar er zelf niet naar leven,integendeel,
zich voordoet als iemand die alles of veel heeft overwonnen, maar innerlijk toch nog een hoop onverwerkte zaken meezeult; een keer "boe" zeggen en ze zijn weg,
hij zal ook alle kritiek pareren en zeggen dat wat jij in hem ziet, een spiegel is van jezelf-haha,
als hij zegt dat jij er b.v. dominant bijligt, terwijl je juist heerlijk ontspannen ligt en dat vertelt, dan zal hij toch beweren dat zijn visie de juiste is