Op 16 en 17 november wordt een interview met mij (en anderen) over M/V-diversiteit in teams gepubliceerd in Het Laatste Nieuws en De Morgen; grote kranten in België. De timing is prima, want kort daarna verschijnt het derde deel van mijn drieluik over diversiteit voor managers: ‘Goden en goeroes’. Nadat ik boeken schreef over gender- en cultuurdiversiteit , komt er nu een over spirituele diversiteit op de werkvloer. Ik onderzoek daar de vraag hoe je die als manager optimaal kan beïnvloeden en benutten. In 2019 zal ik trainingen, workshops en lezingen geven over dit onderwerp.

In het kader van diversiteit wordt vaak het onderwerp ‘kleding’ overgeslagen. Met name de effecten van sexy kleding worden nogal eens onderschat. In business, maar ook in de trein. Voor mannen is het namelijk lastig, omdat het testosteron ze dwars zit. Natuurlijk uitstekend dat ze hun primaire driften weten te controleren. Maar ‘in hun kracht staan’ wordt daardoor niet gemakkelijker. Zijn ze dan zielig? Dat niet. Maar korte rokjes, daar hebben ze toch maar weinig verweer tegen. Ik vond het tijd om er eens een column met een knipoog over te schrijven. Dat vergde even moed. Maar ook lastige verschijnselen verdienen aandacht. Gaat over treinen, maar misschien kan je zelf de vertaalslag maken naar je werkplek. 

Hoewel half Nederland als enig levensdoel zijn werk lijkt te hebben, en daarmee zich via de blaasbalg van het ego een identiteit meent aan te moeten meten, schrik je je soms een hoedje als je kijkt hoe dat werk wordt uitgevoerd. Mijn straat ligt bijvoorbeeld al anderhalve maand open. Er lopen twee mannen, die met iets onder de grond bezig. Nee, ze zijn geen lijken aan het opgraven. En evenmin zijn ze archeolisch op zoek naar oude Romeinse munten, of een leuke speer uit de prehistorie.

Nee, de mannen werken aan de waterleiding, beweert de gemeente. Ze zijn echter vooral aan het graven. De één doet dat met een schep, de ander met zo’n monotoon loeiende graafmachine. De straat verwondert zich erover af waarom het allemaal zo lang moet duren. Ook zwelt de vraag aan waarom alleen aan de waterleiding wordt gewerkt, en niet ook aan de glasvezel, het riool en de elektriciteit. Dat kan allemaal mooi in één keer.

Toen ik 38 was, 21 jaar geleden, had ik nog een echte leidinggevende. Altijd leuk, een leidinggevende. Niets fijner dan gecontroleerd te worden door iemand, waarvan je dingen accepteert, waarvoor je een ander in de kliko zou laten verdwijnen. Hierarchie moet er zijn, zeker voor de zoon van een militair, zoals ik, die van oudsher de wereld had leren opdelen in generaals, kolonels, grootmajoors, sergeantmajoors, kortom: in rangen en standen.

Naar wat hoger staat in de rangorde heb je te luisteren, leerde ik, dus nam ik mijn leidinggevende zeer serieus. Bert, zei ze, jij bent creatief, niet zo georganiseerd en ik vind je ook vrij druk. Dat hoorde ik mijn hele leven al, maar in plaats van het te onderkennen, schoot ik onmiddellijk in een contractie van verzet als iemand me drukte verweet.

Kinderfeestjes zijn bij uitstek gelegenheden voor uit de fatsoenlijke band barstende emoties. Als er ergens geschreeuwd wordt, gehuild, gejengeld en door suikers aangedreven hyperactiviteit wordt gestimuleerd, dan is het wel op partijtjes van ons kleine grut. Een kind moet immers kind mogen zijn. Dus laat maar gaan, jongens, dat primaire gedrag. Het moet ons dan ook niet verbazen als in de discussie over een kinderfeestje eenzelfde primair gedrag wordt vertoond.

Hèt voorbeeld van een discussie over een kinderfeestje is de zwarte pieten discussie. Zelden heb ik in Nederland partijen zo in een kramp van communicatiefouten zien schieten, als in deze discussie. Mensen vallen elkaar in de rede, schreeuwen overtuigingen door elkaar, bezorgen elkaar hersenschuddingen, verwijten elkaar een terreurorganisatie te zijn, en net als op kinderfeestjes wordt er flink gehuild en gejengeld. Niemand luistert naar niemand en men probeert voortdurend de ander te overtuigen, terwijl die ander helemaal niet luistert.

Organisaties zijn hormonen- bubbelbaden. Die conclusie trok ik al in mijn boek ‘Mannen en/of vrouwen’. En het verklaart waarom mannen zo hardnekkig de top van organisaties blijven beheersen. Ondanks hun politieke correcte uitspraken over ‘meer vrouwen in de top’. Net als veel andere mensen stelde ik mijzelf in dit tweede deel van mijn drieluik over diversiteit (binnenkort verschijnt het derde: ‘Goden en goeroes’) ‘Waarom zijn er zo weinig vrouwen in de top van organisaties?’ De beste verklaring vond ik in de biologie.

Laten we de dierentuin er maar eens bijnemen. Als twee mannelijke steenbokken met elkaar uitmaken wie zijn genen mag gaan doorgeven, gaan zij daarvoor de strijd aan. Dat ziet er prachtig uit, maar voor de dieren is het geen pretje. Zij stoten elkaar zo hard als ze kunnen met hun horens op de meest kwetsbare plekken. Chimpansees, die genetisch iets dichter bij ons staan, doen ook zoiets. Tot bloedens toe verwonden zij elkaar om de alfaman in de groep te mogen zijn.

Er zijn heel wat zaken die aan werk raken. Een van de redenen dat mensen mopperig of stil, of juist heel erg druk worden op hun werk, is verliefdheid. Hoe je het ook wendt of keert, je hebt er mee te maken. De laatste tijd publiceren we op deze site vaker verhalen die invloed hebben op de menselijke gezondheid, en bovendien op de werksfeer. Want een verliefde collega, of eentje met liefdesverdriet, dat is nooit lekker. Hoewel het soms wel verbindend werkt. 

Altijd als een belegen of extra belegen mopperkont de jeugd van tegenwoordig bekritiseert, is er wel een weekendkrantkaternlezer die fijntjes glimlachend vertelt dat ‘het in de tijd van Plato ook al zo was’ dat ouderen de jongere generatie bekritiseerde. Meestal heeft zo iemand meer kennis van een broodplank dan van de Griekse oudheid, maar dat maakt niemand verder wat uit. Mensen hebben dan de welbekende ‘o ja’ reactie, en wel in twee opzichten.

‘O ja, joh?’ in de betekenis van ‘Is dat zo? Wat verrassend!’ Of ‘O ja!’ in de zin van ‘Zie je nou wel. Dat gezeur over de jeugd van tegenwoordig is gewoon onzin. De oudere generatie heeft altijd kritiek op de jongere’.

Als een president een boek schrijft, wat leer je dan? In ieder geval dat groot leiderschap iets meer is dan alleen maar softe skills. Ex-president Bill Clinton heeft samen met James Petterson het boek ‘President vermist’ geschreven. Clinton wordt door zijn affaire met Monica Lewinsky niet vaak opgevoerd als een voorbeeldleider. Maar 8 jaar Het Witte Huis maakt hem wel interessant genoeg om kennis te nemen van zijn opvattingen over leiderschap.

Dit zal je zelf uit het verhaal moeten distilleren, maar dat is de kracht van storytelling. Je leert er meestal meer van dan van een model. Het verhaal is spannend genoeg om het boek te lezen. Het is een thriller en geen slechte. Amerika wordt bedreigd door een computervirus dat de hele digitale infrastructuur plat lijkt te leggen. Op zichzelf is dat al interessant genoeg om het boek te lezen. Het probleem is modern, en de kwetsbaarheid van onze digitale toekomst is eigenlijk les 1 uit het boek.

Relatiebreuken tussen politieagenten leiden tot meer ziekteverzuim, onthulde de Amsterdamse korpschef Pieter-Jaap Aalbersberg in februari op de website van het Algemeen Dagblad. De korpschef schatte dat van de 5.500 Amsterdamse agenten en leidinggevenden tientallen procenten een relatie hebben met een collega.

Als dit zo is bij agenten, zal het ook elders wel plaatsvinden, bedacht ik me. En ik vond het dan ook tijd voor een column over liefdesverdriet. Hier is ie: