Rubriek: Diversiteit

Gisteren sprak ik in Limburg een manager, wiens organisatie ik 15 jaar geleden begeleidde. Net als tegenwoordig ging het destijds om samenwerking en resultaatgerichtheid, in dit geval een technische omgeving, waar een erfenis van zelfsturende teams ervoor had gezorgd dat teams steeds slechter waren gaan afstemmen met elkaar. In de teams zelf liep het ook niet lekker, want er ontstond een informele pikorde, waarbij de hardste schreeuwers de stille krachten overschreeuwden.

Die onderlinge afstemming is een permanent punt van verbetering in vrijwel iedere organisatie. Je hebt mensen nodig die dat bewaken. Veel leidinggevenden zijn vooral bezig met hun eigen medewerkers; het contact met collega-managers beperkt zich meestal tot een paar mensen. Vaak heeft dat te maken met voorkeuren. Die ligt me wel, en die ligt me niet. Hoe geaccepteerd dat ook is, wenselijk is het niet.

Als jonge academicus, werkzaam in het bedrijfsleven, wil je natuurlijk graag hogerop komen en met je doctoraat in de nanobiologie ligt de toekomst voor je open, althans dat denk je. En in de praktijk betekent “hogerop komen” bijna altijd een leidinggevende functie. In de praktijk is het als kennis-specialist behoorlijk lastig om manager te worden. De belangrijkste reden  waarom dat lastig is, is dat jijzelf je grootste sta-in-de-weg bent. Dit artikel vertelt meer. Onder andere naar aanleiding van het boek ‘Zinloos op de zuidas’.

Er waart een spook door onze westerse wereld, dat de schijn van weldenkendheid wekt, maar dat niet heel veel meer is dan een geloof. En een van de kenmerken van een geloof, is dat ze de verdiensten en successen van haar voorbeelden uitvergroot, en de beperkingen graag aan het zicht onttrekt.

Om wat voor geloof het gaat? Het geloof in wetenschap. Ja, ja, je hoort het goed. Het geloof in wetenschap. Hoe kan dit nou, zal je je misschien afvragen. Wetenschap is toch het tegenovergestelde van geloof; hoe kan je er dan een geloof van hebben? Een begrijpelijke vraag en een begrijpelijke reactie. Ik zeg dan ook niet dat de wetenschap zelf een geloof is, maar wel dat er zoiets bestaat als een geloof in wetenschap. Niet iedereen die van wetenschap houdt, wordt een wetenschapsaanhanger. Maar er zijn heel wat mensen, die denken dat iets waar is, omdat het wetenschappelijk bewezen is.

Het is altijd moeilijk om in deze tijden van internet te bepalen wat een onderscheidend boek is, maar ‘Zinloos op de Zuidas’ van Gern Huijberts is er een. In een sfeer, die nu eens aan Jiskefet of Voskuil’s Het Bureau, dan weer aan Houellebecqs desolate menslandschappen doet denken, maken we kennis met de ongein van de werkplekken van onze moderne tijd. De schrijver schetst in even nuchtere als meedogenloze taal de verborgen wereld achter ons arbeidzame leven. Het e-book is hier te bestellen: https://www.smashwords.com/books/view/942001

Natuurlijk zijn er affaires in de broeierige werkomgevingen die Huijberts beschrijft, en ook ontwaart de lezer de welbekende valse ambitieuze spelletjes, waarmee mensen zich naar boven werken in hun organisaties, of anderen tegenhouden om dat te doen. Maar dat is nog niet alles, want  verontrustender dan de gecorrumpeerde directie-sjacheraars zijn de spirituele veranderconsultants die de revu passeren in het uit twee delen bestaande boek.

Vandaag kwam ik Olga tegen. Olga doet het goed in haar werk als trainster. Wij praten daar geregeld over bij, en komen altijd fris uit het gesprek. Vanmiddag vertelde ze dat ze mijn boek ‘Diversiteit’ had zien liggen. Ze vroeg me of ik als witte hetero-man wel zo’n boek kon schrijven. Omdat ze niet de enige was die me zo’n vraag stelde, besloot ik er een paar woorden aan te wijden.

Ik vind de vraag even begrijpelijk als verbazingwekkend. Sinds wanneer zou niet iedereen iets mogen zeggen over het onrecht dat speelt op het gebied van inclusie en diversiteit in organisaties? In mijn boeken ben ik erg duidelijk: zorg voor een eerlijke verdeling in de top van alle vormen van inclusie. Zorg ook voor gelijke kansen voor iedereen, dus ook bij selectie en werving. En maak daar beleid van.

NRC Handelsblad deed dit weekend iets aan diversiteit. Boeiend, omdat er wat breder werd gekeken dan alleen naar vrouwen in de top. Leeftijd, geslacht, wel of niet Westers, en al dan niet ziek of gehandicapt, het werd allemaal benoemd. Allemaal? Helaas werd de levensbeschouwing niet meegenomen. En dat is opvallend, omdat de manier waarop mensen in het leven staan, al dan niet spiritueel of religieus, heel bepalend is voor de manier waarop ze samenwerken en omgaan met zaken als zelfreflectie, ziekteverzuimpreventie, stress en acceptatie van mensen die anders zijn dan zij zelf.

Ik ben erg vrolijk over een nieuwe ultramoderne vorm van leiderschap, die ik na jaren ervaring met managementtrainingen ontwikkeld heb. Ze heet ‘Switchend Leiderschap’, en ik heb haar ontwikkeld in mijn drie top 10-boeken over diversiteit/inclusie. Met mijn uitgever (futurouitgevers.nl) heb ik bijna een e-learning programma voltooid over het onderwerp.

Switchend Leiderschap voorziet in een aantal voorwaarden die ons toekomstbestendig maken. Niet alleen het optimaal benutten van diversiteit en inclusie staat centraal, maar er is meer.

-Ze houdt rekening met de digitale revolutie.

-Ze is ontwikkelingsgericht.

-Ze biedt managers en leiders mogelijkheden om zich verder te verdiepen en beter te worden.

-Voor mensen die allang in het vak zitten, is ze zeer verfrissend.

-Ze houdt rekening met recente inzichten uit de breinwetenschappen, de biologie, de psychologie en de groepsdynamiek, maar ze is ook interessant voor mensen die naar zingeving en spiritualiteit zoeken. 

Ricky Gervais zegt het ergens in zijn stand up comedianshow, en hij vindt het oliedom. Als iemand niet in je politieke kamp zit, en hij zegt iets zinnigs, begin je toch als een koe ‘boeh’ te loeien. Zo iemand kiest voor een andere politieke kleur, en dus is wat hij zegt per definitie fout. En al is het al erg genoeg dat dit gebeurt bij een andere politieke kleur, het kan nog erger, namelijk als iemand iets zegt met een andere huidskleur.

De week van 10 tot en met 16 maart liet zien waar dit toe kan leiden. Een honderdtal Urkse jongeren richtten hun agressie op een Marokkaans gezin. En dan het bloedbad in Christchurch, door een benevelde idioot met een achternaam die op het woord ‘terror’ lijkt. Brendon Tarrant, geinspireerd door de Noorse massamoordenaar Breivik, verkeerde ongetwijfeld in de veronderstelling, dat hij een held was.

Ieder mens is, naar verluidt, uniek, en daar moeten we vooral blij mee zijn, anders liepen we voortdurend onszelf tegen het lijf, en uit ervaring kan ik je zeggen dat dat geen pretje is. Maar om nu te zeggen, dat we er alleen maar blij mee moeten zijn, waag ik te betwijfelen. Je komt toch regelmatig mensen tegen, waarbij je happy bent dat je er niet samen mee op een zeilboot zit.

Er zijn zelfs mensen die in de prachtigste karakters een voorstadium van moordlust weten op te wekken. Je moet echter voorzichtig zijn met je daar al te nadrukkelijk over uit te spreken, want er is een hele sekte opgestaan van mensen, die onmiddellijk de gelegenheid aangrijpen om je te vertellen dat je niet mag oordelen.

Twintig jaren geleden was het mode om aan je verbeterpunten te werken. Je kreeg in sollicitatieprocedures te maken met assessments, en in die assessments werd gekeken waar je goed in was, en waar je minder goed in was. Je kreeg dan aandachtspunten mee, en daar moest je aan gaan werken.

De aandachtspunten waren gebaseerd op competentielijsten, en de mensen die beslisten over je sollicitatie keken kritisch naar de zo’n lijst, om vast te stellen waar je wel en waar je niet aan voldeed. En waar je niet aan voldeed, dat moest opgekrikt worden. Immers, de organisatie had behoefte aan een bepaald profiel, en om daar helemaal aan te beantwoorden, moest je een perfecte medewerker worden, al was het ook weer niet de bedoeling dat je perfectionistisch was, want dan kwam je werk-prive-balans in de knel.