Rubriek: Liefde en werk

Mensen doen wel eens wat denigrerend over praten en woorden. Spreken is immers zilver, waar zwijgen goud is. Non-verbaal gedrag zegt meer dan de woorden die je spreekt. Het gaat om hoe je het zegt, niet zozeer om wat je zegt. Dat leren we op trainingen. Sverker Johansson, een bekend natuurkundige en linguïst, nam onze gesproken taal een stuk serieuzer en schreef een boek met de duidelijke titel ‘De oorsprong van taal’.

Bijna 400 pagina’s lang onderhoudt hij lezers met een boek, dat uitleg geeft over waar, wanneer en waarom de mens begon te praten. We krijgen een college in de ontwikkeling van mensentaal, en daarbij past ook een overzicht van de evolutie van ons brein. Dat het niet makkelijk is om de ontwikkeling van taal in kaart te brengen lijkt me duidelijk, want er zijn geen bandjes opgenomen of televisie-opnamen van een paar miljoen jaar oud.

COVID-perikelen houden ons al bijna 2 jaar in de greep. Het lijkt alsof er tegenwoordig nog maar 2 stromingen bestaan: de groep die zich wel en de groep die zich niet wil laten vaccineren. Alles wordt daarbij over één kam geschoren. Een geliefd argument in alle kampen is om met zekerheid aan te nemen (en te beweren) dat mensen die niet tot je kamp behoren, niet nadenken.

Iedereen die aarzelt over het vaccin wordt wappie genoemd door mensen die vinden dat we dat vaccin zo snel mogelijk moeten halen. Mensen die daar niet over twijfelen, heten angsthazen of volgzame en ‘bruikbare’ overheidsidioten. Hoe komt dat toch? Waarom worden we zo fel? Onder andere omdat het om volksgezondheid gaat.

In oktober 2021 verscheen mijn boek ‘De moed van Jesjoea’; een historisch boek over de figuur Jezus van Nazareth. Een boek dat veel vertelt over learning & development en leiderschap in zijn tijd, maar ook laat zien hoe de verhouding mythe-wetenschap in die tijd was.

De invloed van Jesjoea van Nazareth op onze cultuur is niet te onderschatten. Zelfs in wetenschap en in spirituele stromingen van onze tijd zien we ideeën die verwant zijn aan de zijne. Of hij goed begrepen is, valt nader te bezien. Of hij zichzelf zou herkennen in het beeld dat wij van hebben, ook daarover valt te twisten. In het kader van de kerst hieronder een fragment, dat een onalledaagse conclusie trekt uit zijn geboorteverhaal.

Je kunt het vinden in ‘De moed van Jesjoea’, dat uiteraard overal te bestellen is. (Zie ook: https://www.managementboek.nl/boek/9789403636023/de-moed-van-jesjoea-bert-overbeek )

‘Groei door verval’ is een drieluik dat handelt over de evolutie, het heden en toekomst van onze aarde. Het geeft de lezer een perspectief op onze tijd en de toekomst.

Van oerknal via kunstmatige intelligentie naar klimaatopwarming en daarna, dat alles beschrijft het boek. Werkelijk van alles komt langs. Filosofie, spiritualiteit, maar ook heel veel moderne wetenschappelijke inzichten. De manier waarop Bert Overbeek deze zaken met elkaar verbindt is uniek in de wetenschapsbeschouwing en literatuur. Het boek is geschreven vanuit een (fictieve) hogere macht, die de hele geschiedenis heeft meegemaakt vanaf de grondlegging van ons universum.

Op Linkedin werd weer eens gemopperd over heidagen. We moesten ze afschaffen, vond een aantal mensen. Ze zijn  langdradig, hoor je dan, ze leveren niets op en de trainers staan er alleen maar narcistisch geïnspireerd te zijn. Het is niet de eerste keer dat ik dit soort kritieken lees.

Voel ik me als trainer aangesproken? Not at all. Ik zit nu 27 jaar in het vak (want een vak is het) en zie in 99% van de gevallen tevreden tot zeer tevreden deelnemers. En dat geldt ook voor een aantal collega’s van me, die ook begrijpen dat het een vak is. De keren dat dat niet zo was, zijn op een hand te tellen. En dan vond ik het vaak aan mezelf liggen.

Wie -zoals ik- regelmatig in hotels verblijft, wordt ondergedompeld in de weelde van de luiheid. Je hoeft, buiten het verrichten van je werk, immers niets. Als je om vier uur klaar bent, staat de poort van het lanterfanteren en lui in de lounge lummelen wagenwijd voor je open. Geen met etenresten besmuikte borden die per sé afgewassen willen worden, geen vuile kleren die bedelen om een wasbeurt, geen stoffige vloer die in je geweten mekkert om gezogen te worden, terwijl je ook nog eens op je wenken wordt bediend door charmante obers en serveersters als je iets wilt drinken of eten.

Het is eigenlijk bizar dat ik zo van mensen houd; dat ben ik eens met mijn vrienden die dit verschijnsel regelmatig opmerken als ik weer eens over mijn trainingservaringen praat. En als ik ‘mensen’ zeg bedoel ik die ene specifieke soort die we ‘homo sapiens’ noemen. De enige mensensoort die we nog hebben. Vroeger hadden we er meerderen. Net zoals je onder apen bonobo’s, makaken en gibbons hebt.

Jij en ik zijn onderdeel van die nog steeds flink uitdijende sapiens-familie. Op dit moment gedragen de bijna 8 miljard homo sapiens-leden zich zoals de sauriërs dat ooit deden. Ze regeren over de wereld, al doen ze dat een stuk slechter dan de giga-reptielen die zo’n 70 miljoen jaar geleden door een meteoriet-inslag aan hun einde kwamen.

Toen de wijze (en in de seventies zeer populaire) schrijver Heere Heeresma zei, dat mensen zich kunnen ontwikkelen van natuurdriftige tot geestdriftige wezens bedoelde hij niet, dat ze moesten groeien van promiscue tot celibataire mensen. Vaak worden dit soort teksten zo benaderd. Maar Heeresma wilde meer dan dat. En nu, 50 jaar later, nu de biologie ons mensbeeld heeft aangescherpt, kunnen we Heeresma’s opvatting zelfs verdiepen.

Wat Heeresma bedoelde was duidelijk. In ons schuilen een aantal mechanismes die we in zijn woorden, ‘gemeen hebben met het gedierte des velds’. Denk hierbij aan overlevingsmechanismes, emoties, territoriumdrift, bezitsdrang, voortplantingsdrang en tribal mechanismes, zoals: wel voor de eigen ‘stam’, de eigen familie, de eigen groep zorgen, maar niet voor anderen.

Duurzaamheid, diversiteit en aantrekkelijkheid zijn drie belangrijke kenmerken van de organisatie van de toekomst. Een toekomst die ook nog eens gevormd zal gaan worden door algoritmes en robots. Dat vraagt nogal wat van ondernemers, leiders en managers. Mede hierom schreef ik in 2020 een soort reisgids voor het leiderschap van de toekomst, ‘De schakelaar’ (https://futurouitgevers.nl/auteurs/bert-overbeek/)

Slimme ondernemers hebben door, dat juist het menselijk aspect niet verwaarloosd kan worden in een digitale toekomst. Veel bedrijven concentreren zich op die digitalisering, maar IT-goeroes zeggen dat juist de menselijke component niet vergeten mag worden. Zelf maakte ik onlangs mee hoe kil bijvoorbeeld ABN AMRO reageert, als je rekening wordt geplunderd. Zo’n organisatie vergeet tijdens deze digitale revolutie te communiceren en daarvan zie je de weerspiegeling in de media. Hoezo reputatiemanagement?