Komop, 55 + ers, er ligt een wereld voor je open! (deel 1)

55 plussers hebben het moeilijk in onze samenleving. Op het werk worden ze vaak met argusogen aangekeken vanwege hun relatief hoge lonen en hun kritische opmerkingen. Ze worden gezien als vastgeroest en star. Hun arbeidsethos is vaak prima, hun vakdeskundigheid ook en ze brengen natuurlijk een dot aan ervaring mee. Maar hun houding, he?

Met name hun houding bij veranderingen wordt gelaakt. Na 20 jaar veranderingsprocessen zijn ze verandermoe, een woord waaraan ik maar niet kan wennen. Je begint in deze tijden niets met verandermoeheid, want processen veranderen voortdurend. Het is een gegeven, net zoiets als het bakken van patat voor een patatbakker. Stel je voor dat zo’n man ineens gaat roepen dat hij patatbakmoe is. Zou hij daarmee het leven voor zichzelf leuker maken?

Er zijn wel wat redenen voor de houding van de 55 plusser. Want ik begrijp best dat ze zich niet zo gelukkig voelen tegenwoordig. Een kleine inventarisatie van zaken die moeilijk zijn voor de oudere generatie werknemers.

-Dit is een generatie mensen die pas met 67 met pensioen kan. Voor hen zaten generaties die al op hun 60^e weg mochten met de VUT. Ze hebben zelfs de tijd meegemaakt dat mensen op hun 55^e naar huis mochten. Ik spreek veel 55 plussers en dit zit ze hoog. Ze hadden de camper al in de tuin staan, zeggen ze dan, om die wereldreis te maken.

-Deze generatie is opgegroeid in een welvarende verzorgingsstaat. Het ging altijd beter en beter en beter. Sociale omstandigheden waren geweldig; we stonden in de jaren tachtig in Europa bekend om ons welvarende sociale stelsel. Maar het heeft ook een aantal nadelen gehad. De kosten bijvoorbeeld. Er werd totaal niet op geld gelet, ook niet in het bedrijfsleven.

En je mentaliteit wordt er niet beter van. Je raakt gewend aan rechten in plaats van plichten. Dit is een klacht van veel managers: die 55 plussers zeuren zo en altijd over hun rechten. Die reactie is begrijpelijk, maar ook begrijpelijk is dat je gaat mopperen als je al je verworven rechten een voor een ziet wegvallen. En dat maakt deze generatie 55 plussers mee. Was het vroeger beter? Wel voor hen!

De 55 plusser kan zichzelf ondertussen helpen door te accepteren dat dit gebeurt en dat het niettemin nog zeer prettige omstandigheden zijn waaronder we leven. Juist deze generatie kan uitstralen dat het allemaal uitstekend gaat, omdat ze opa’s en oma’s hebben gehad voor wie het leven heel anders was: oorlogen en armoede. De 55 plusser moet juist uitblinken in zijn power om de toekomst aan te kunnen.

-Als je ouder wordt, neemt je vitaliteit af. Je bent sneller moe en hebt meer last van kwalen. Dit betekent dat je niet meer al het werk kunt doen. Je hersenen worden ook anders. Zijn minder in staat om details te onthouden, maar met de juiste hoeveelheid lichaamsbeweging werken ze nog prima. En door ervaring kunnen ze iets wat het jonge brein niet kan: ze doorzien patronen sneller dan de jonge generatie.

-De digitalisering is voor niet alle 55 plussers een positieve ontwikkeling. Er zijn heel wat techneuten die nooit een typecursus hebben gehad. En er zijn er ook nog steeds een heleboel die niet zo handig zijn met de computer. Ze komen uit de tijd dat je even snel een handtekening onder een formuliertje moest zetten. En er waren kaartenbaksystemen.

Nu moeten ze allerlei dingen vastleggen; ook bedrijfseconomische. Het ontgaat ze soms waar het voor nodig is. Ze denken daar vaak simpel over: voor administratie is er een secretaresse. Dat bedrijven zoveel mogelijk automatiseren om juist minder secretaresses nodig te hebben, speelt geen rol in de afweging van de 55 plusser. Je hoort vaak: ‘We zijn geen boekhouders. Als we dat hadden willen worden, dan hadden we daar wel voor gekozen.’

De digitalisering zal doorgaan. Er zijn voorspellingen die zeggen dat 50% van het huidige banenbestand zal verdwijnen door automatisering. Hoe onze samenlevingen daarmee om moeten gaan is nog lang niet duidelijk. Aan een kant verhogen we de pensioengrens, waardoor we mensen langer in het arbeidsproces houden. Aan de andere kant willen we einde maken aan de jeugdwerkloosheid. En tegelijkertijd verdwijnen er talloze banen.

De 55 plusser zal moeten leren leven met dit soort logica. Je kunt je er tegen verzetten, er humeurig van worden, onverschillig worden, daarmee kom je er niet. De digitalisering gaat door en in versneld tempo want de chips worden kleiner en kleiner. Dus accepteer het. Leer typen. Word handig met vastleggen.

-Iets dergelijks geldt voor regelgeving rondom het werk, veiligheid en ook vergunningen die nodig zijn om iets te mogen doen.

-Meer werk moet vaak met minder mensen worden gedaan. Het leuke werk wordt vaak weggenomen. Contact met klanten komt minder bij de man op de vloer terecht; het zijn de managers en accountmanagers die dat oppakken.

In 2015 geeft Bert Overbeek workshops voor 5o plussers, die zichzelf gemotiveerd willen houden, en voor hun leidinggevenden. Informatie volgt nog, maar kan alvast worden opgevraagd via pitcher.support@hetnet.nl