Bert Overbeek

In een blog op Managementimpact.nl legt Koos Groenewoud op 10 december 2019 uit wat dienend leiderschap is. In 1970 introduceerde Robert K. Greenleaf het, en hij zei erover: ‘Het verschil met andere vormen van leiderschap is gelegen in de zorg die een dienend leider besteedt aan tegemoetkoming van de voornaamste prioriteiten van anderen.’ Het artikel van Groenewoud is in feite een wervend artikel over dienend leiderschap, dat in zijn ogen ‘geen hype, maar een onomkeerbare trend’ is: ‘High potentials hebben onder andere aangegeven dat ze graag willen werken voor een servant leader en/of voor bedrijven die werken volgens deze filosofie’.

Jammer dat Groenewoud alleen de high potentials noemt, en niet iedereen die dat niet is. Columniste Marianne Zwagerman , die zich hard maakte voor upgrading van de MBO’er blijkt kenelijk een aantal mensen niet te hebben bereikt met haar betoog. Het bewijs voor Groenewouds stelling dat dienend leiderschap een onomkeerbare trend is, is trouwens   flinterdun: ‘Dat dienend leiderschap werkt, blijkt uit snelgroeiende bedrijven die het gedachtengoed van Greenleaf en Semler hebben omarmd’. Hij noemt een bouwbedrijf en een advocaten- en belastingadvieskantoor, die beiden de titel ‘Het slimste bedrijf van Nederland’ hadden gekregen. Het bouwbedrijf groeide maar liefst 88%! Het dienende leiderschap daar wordt in één adem genoemd met zelfsturende teams, waarvoor Ricardo Semler een lans breekt.

Een kleine brainstorm om de lockdown intelligent opener te maken. Dit als bijdrage aan de discussie daarover. 1. Laat zakelijke bijeenkomsten tot 10-15 personen toe, en garandeer dat mensen op anderhalve meter van elkaar blijven. 2. Restaurants die de anderhalve meter aanhouden kunnen open. Geldt ook voor terrassen. Hier niet meer dan 3 personen.

Binnenkort komt mijn zevende managementboek uit. Het is een samenvatting van de voorafgaande. Het is een prachtige leidraad voor de komende decennia, al zeg ik het zelf.

Het zijn interessante dagen. Voor sommige mensen zijn ze vreselijk, daar wil ik mijn ogen niet voor sluiten. Maar voor een groot deel van de mensen is er veel te leren. Het is ook een tijd dat leiderschap getoond moet worden door de verantwoordelijken. Dat leiderschap blijkt zich in het coronatijdperk te kenmerken door transparantie, snel schakelen en toekomstgericht te denken (wat na deze pandemie?).

Ik ben blij dat binnenkort mijn boek ‘De schakelaar’ over switchend leiderschap wordt uitgegeven (https://www.bol.com/nl/f/de-schakelaar/9200000131950824/), waarin ik de laatste maand nog net de coronaperikelen kon meenemen. Aan de inhoud veranderde dat weinig, omdat ik het switchend leiderschap baseerde op allerlei ontwikkelingen van de laatste decennia en de toekomstverwachtingen.

Teams worden niet alleen bepaald door de teamleden, maar ook door de invloeden die via die teamleden binnenkomen van buitenaf. Dat ‘buitenaf’ is niet altijd helder, maar ondertussen behoorlijk sfeerbepalend, en daardoor ook bepalend voor de samenwerking. Nu tijdens de corona pandemie krijg je een goed beeld van de dingen die ‘buiten’ leven.

In tijden van nood leer je volgens mij namelijk de mensen kennen. Niet alleen je vrienden, maar ook je teamleden. Meestal sla je collega’s en managers gade op de werkvloer. Hun drijfveren ken je niet, tenzij je een training hebt gevolgd over het onderwerp, maar nu heb je een hulpmiddel. Kijk eens rond naar de reacties die je ziet op de corona pandemie, en let op de gedragsverschijnselen die je ziet. Misschien herken je het gedrag van een collega. Hier volgen 12 types die je tijdens de corona pandemie kunt waarnemen. Er zijn er ongetwijfeld meer, dus vul de lijst rustig aan.

Realistisch denken en vertrouwen hebben in een goede afloop is belangrijk in crisisomstandigheden. En vertrouwen hebben is iets anders dan ‘naïef als een bakvis’ of een president die denkt dat zo’n coronavirus na een maandje of twee wel uit de economie is verdwenen. Dat is geen vertrouwen op een goede afloop, dat is wishful thinking van iemand, die denkt dat hij de schepper van hemel en aarde is.

Realistisch zijn is belangrijk, al is dat wat anders dan denken dat virussen agenten zijn van overheden die ons het leven zuur willen maken. En doen wat je kan om de crisis collectief de crisis om zeep te helpen lijkt ook een mooi streven. In ons geval betekent dat, zolang dat virus niet als a rat in the kitchen ons lichaam is binnengeslopen, dat we ons aan de afspraken houden, die we intussen beter van buiten kennen dan de tekst van You never  walk alone.

Tot voor kort kenden we de term corona alleen maar uit de genotsmiddelenindustrie. De roker die wegzwijmelt bij het grotere sigarenwerk, en niet bij die iele cigarillootjes, werden wild bij het vooruitzicht van een corona. En ook bierdrinkers kenden het merk Corona. Kennelijk zijn die bierdrinkers bang geworden, want de cijfers van die bierbrouwer zijn de afgelopen tijd flink veel slechter geworden.

Het zou me niet verbazen, als dat komt doordat de bierdrinkers denken dat het coronavirus, een nieuwkomer op de coronamarkt, door het bier is gemengd. Ja, u lacht misschien, maar dit zou niet eens de gekste mythe zijn die met het virus is meegekomen. Wat denkt u van het idee, dat het virus bewust door overheden is verspreid, om hun macht te vergroten? Om nu eens allerlei dingen aan de mensen op te leggen, waar normaliter verzet tegen zou bestaan.

Je ziet hier een splinternieuwe managementtest. Ik zal uitleggen waarom. Binnenkort verschijnt ‘De schakelaar’. Het is een boek dat leiders gaat helpen om op een ontspannen manier overeind te blijven in de hectische 21e eeuw. Het boek geeft een antwoord op vragen hoe je om moet gaan op de snelle veranderingen van onze tijd. Denk aan inclusie en diversiteit, aan digitalisering en aan de ontwikkelingen op het gebied van verantwoord ondernemen, maar ook aan de invloed van het Corona-virus. Het ziet er naar uit dat de uitdagingen van deze tijd zeer pittig zijn, en we hebben daarin leiders nodig die van de hoed en de rand weten, en bovendien ontspannen zijn.

Ben jij al zo’n leider? Ben je er al klaar voor? Of weet je van jezelf dat je naast je praktijkervaring leunt op oude managementmodellen, die je ooit leerde? Moet je nog aan het een en ander schaven? Vast wel. Dat is het leuke van deze tijd.  Er is weer van alles te leren.  Dit is de test, waar je mee kan vaststellen waar je staat als 21^e eeuwse leider. Hij is gebaseerd op het zojuist al genoemde boek ‘De schakelaar’ (https://www.bol.com/nl/f/de-schakelaar/9200000131950824/). Ik wil je vragen de test zo eerlijk mogelijk in te vullen.  De antwoorden mail je naar bert_overbeek@hotmail.com  Succes met de test.

Een medewerker moet anno 2020 begrijpen wat er om hem heen gebeurt op het gebied van automatisering. Niet tot in detail, maar in grote lijnen moet hij wel zo’n beetje begrijpen wat er gebeurt op dit gebied. Medewerkers die bezwaren maken tegen digitalisering zijn echter talrijker dan je op het eerste gezicht zou denken. Dit heeft onder meer iets te maken met de manier waarop directies automatisering implementeren. Vaak vertellen ze de noodzaak niet van veranderingen op dit gebied. Ze betrekken mensen vaak te laat bij hun plannen. En ze trainen mensen onvoldoende. Dat gaat niet tot betere medewerkers leiden. Vooral ook omdat er in de maatschappij stromingen kabbelen die bezwaren maken tegen de nieuwe technologieën. En die kan je onder medewerkers tegenkomen; reden waarom ik hier even wat langer bij deze groep stilsta.

Er is ook onder hen een toenemend publiek voor psychologen, maar vooral ook psychiaters, die kritische noten kraken bij de vooruitgang. Smartphones leiden onder meer tot verslavingen, en de smartphonebedrijven houden mensen steeds bezig. Ben Tiggelaar schreef er een artikel over in NRC Handelsblad. YouTube zet bijvoorbeeld alweer volgende filmpjes klaar, en whatsapp zorgt voor blauwe vinkjes die je bezighouden met de vraag of de ander wel of niet heeft gereageerd. Zo kijk je steeds op je smartphone. Meer dan 5000 keer per dag, is berekend. Er is een Center for Humane Technology opgericht voor mensen, vertelt Tiggelaar, die in grote techbedrijven hebben gewerkt en de wereld waarschuwen voor dat wat het met je doet. En dat zit een beetje in dezelfde richting als de bezwaren van de psychiaters.