Johan Cruijff vs. Michael Jordan: wat zeggen je inspiratiebronnen over jou?

De rebellen van vandaag zijn het establishment van morgen, en zo heeft iedere generatie zijn eigen idolen. Ik vermoed dat ik te laat geboren ben om de Johan Cruijff-adoratie volledig te begrijpen, hoe groot zijn bijdrage ook is aan de Nederlandse sportwereld en het denken over leiderschap. Ik ben meer van de Michael Jordan-generatie, of misschien spreekt hij me meer aan als inspiratiebron. Onderstaande beschouwing is tot stand gekomen na eindeloze discussies met fervente Cruijff-aanhangers.

Beide heren grossieren in records, hoogstandjes en gewonnen titels, zowel individueel als voor de teams waarin ze speelden. Allebei adem(d)en ze leiderschap uit, zowel tijdens hun loopbaan als speler als erna. Maar waar Jordan buiten het veld als aardig bekend stond, was Cruijff berucht omdat hij lomp uit de hoek kon komen. ‘Die Rep gaat er zo uit hoor, hij vergeet zeker dat hij ook met mijn centen loopt te voetballen,’ beet hij ooit van zich af. Ploegmaat Johnny Rep voldeed niet aan de verwachtingen. Cruijff was een kind van de jaren ’60, een enfant terrible. Hij was de eerste speler van Oranje die ooit uit het veld werd gestuurd na aanmerkingen op de leiding. Als trainer van Barcelona maakte hij ooit een scheidsrechter uit voor hijo de puta, en verklaarde doodleuk dat het verkeerd vertaald was in de Nederlandse pers. Enige zwakke punt in zijn verhaal was de rode kaart die hij kreeg voorgehouden. Jordan, kind van de zakelijke jaren ’80, stak er schril bij af. Hij keek niet eens geïrriteerd naar de scheidsrechter na een dubieuze beslissing. Een vragende blik was meestal voldoende om zijn punt te maken, en soms draaide de arbiter zijn oordeel alsnog terug. Ik vond het mooi hoe Jordan erboven kon staan. Neem wat buiten jezelf ligt zoals het komt, en verander wat je in eigen hand hebt.

De twee verschilden ook erg in hun manier van omgaan met het feit dat ze in het keurslijf van rolmodel geperst werden. Cruijff beleerde in raadselachtige aforismen (iets met nadeel en voordeel, u weet wel). Hele volksstammen vergaten dat ze hem niet begrepen, en interpreteerden hem verkeerd. Cruijff leek hierdoor een onbegrepen genie, maar deed het deels bewust om transparantie te ontlopen. ‘Als ik zou willen dat je het begreep, had ik het wel beter uitgelegd,’ snauwde hij een reporter toe die hem niet kon volgen. Zelfs Cruijff begreep zijn eigen woorden niet altijd, maar het zou taalliefhebbers een zorg zijn. Jordan was rapper van de tongriem gesneden, en sprak doorgaans als een kruising tussen een CEO en Churandy Martina. Zelfverzekerd, goedlachs en altijd beheerst. Waarom, wilde het sportjournaille weten. ‘Respect, dignity and integrity haven’t gone out of style,’ liet His Royal Airness optekenen. Dat moest hij ook wel opbrengen, want de legendarische nummer 23 was met al zijn sponsorcontracten een miljoenenbedrijf. Ook als die bedrijven (waaronder McDonald’s) eigenlijk geen sportieve levensstijl voorstonden. Cruijff verkocht dan tenminste nog voetbalschoenen en was bepaald geen uitgemolken product op twee benen, wreven de Cruijfianen me fijntjes in. Waarop ik zei dat Cruijff naar de standaarden van zijn tijd bepaald niet wars was van een beetje commercie.

Nou zou het een zwaktebod zijn om in een gekunstelde vergelijking als deze een winnaar uit te roepen. Het zijn juist de uiteenlopende persoonlijkheden die deze twee sportmannen zo boeiend maken. Cruijff debuteerde in hetzelfde jaar dat de Beatles doorbraken. Hij sprak een complete generatie aan omdat hij met dezelfde flair tegen een voetbal als tegen heilige huisjes kon trappen. Jordan debuteerde in 1984, het jaar dat Cruijff afzwaaide als voetballer. De VS zaten in het slop, maar begonnen langzaam vertrouwen te herwinnen. Jordan belichaamde die wederopstanding. Zijn generatie trok zich aan Jordan op door zijn succes – sportief én zakelijk – als voorbeeld te nemen voor zichzelf.

Beiden groeiden uit tot wereldwijde ambassadeurs van hun sport, tot mensen die een merknaam waren geworden, en wiens namen we ons nog lang zullen heugen. Als je dan een voorkeur hebt voor een van beiden, zegt dat dan iets over jezelf als persoon of over de tijd waarin je opgegroeid bent?

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>