Negen-tot-vijf

Ik zie het vaak staan in vacatureadvertenties: ‘geen negen-tot-vijf mentaliteit’ 

Het is me nog steeds een raadsel wat men hiermee bedoelt. Betrokkenheid? Flexibiliteit?
Waarom dan uitstralen dat bij dit bedrijf resultaat wordt afgemeten aan het aantal werkuren? 

Geen negen-tot-vijf-mentaliteit komt in de praktijk helaas vaak neer op iets als ‘In onze organisatie hechten we bijzondere waarde aan lange werkdagen, waarbij vooral het tijdstip waarop je naar huis gaat bepalend is’. Wat creëren bedrijven hiermee? Betrokkenheid? Flexibiliteit? Nee precies het tegenovergestelds toch? De werkgever wil niet dat de werknemer zijn uurtjes exact aftelt, maar om dit te controleren focust de werkgever hier zelf wel op. En helaas niet onbevooroordeeld, maar op zoek naar de bevestiging van zijn wantrouwen. Gaat iemand om 5 uur (of erger nog, eerder…) naar huis? Dat onthouden we. Heeft iemand de vorige weken continu lange dagen gemaakt? Dat valt niet op. 

Overwerk is de norm. Niet omdat het nodig is, maar omdat het zo hoort, vanzelfsprekend wordt geacht. En tegelijkertijd willen we managers die grenzen stellen, prioriteiten kunnen leggen en een goede balans werk-privé hebben. Leggen jullie mij dit eens uit? 

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Fred
Carry,

Dat valt natuurlijk niet uit te leggen. Behalve door een slavendrijversmentaliteit te veronderstellen bij dit soort werkgevers. En angst. Angst om belazerd te worden door werknemers, angst misschien voor een sterke concurrent ('alle zeilen bijzetten!'), angst in het algemeen. Niet een bedrijf waar je wilt werken, denk ik zo. Dus hoe komt het dat er toch mensen werken? Zijn die ook bang?

Bij sommige bedrijven is een 'geen 9 tot 5' mentaliteit overigens niet hetzelfde als lange werkdagen en standaard overwerk. Maar meer een 'help de klant tot die tevreden is'. En wordt van werknemers verwacht dat ze heel goed zelf kunnen compenseren.
Carry Lemmen
Fred, gelukkig dat die bedrijven er ook nog zijn. Ik zie helaas vaak dat bedrijven in tijden van concurrentie/verandering/stress/bezuinigingen/etc. erg kritisch worden op het aantal zichtbare werkuren. Vaak gevoed vanuit angst zoals jij ook al schrijft. Dit veroorzaakt een negatieve wisselwerking tussen de leidinggevende (die steeds meer de behoefte heeft om alles te controleren) en de werknemer (die zijn best doet en zijn verantwoordelijkheid neemt, maar behandeld wordt alsof hij de kantjes eraf loopt). Je ziet vaak dat het verloop in dergelijke bedrijven groot is.
Fred
Carry, ik denk dat bedrijven zo doen door de verkeerde aanname dat veel werken goed werken is. Onzin natuurlijk, maar onbewust heel sterk aanwezig in onze bedrijfsculturen. En uiteindelijk lost het probleem zich op (groot verloop, totdat men in de top wakker wordt, en eens ingrijpt; of totdat het bedrijf naar de knoppen gaat).

Een vergelijkbaar idee is: zorg dat mensen continu werken (8u/dag, 5d/week). Wat ze doen is niet zo belangrijk, als ze maar druk zijn.

Slimmer is uiteraard: laat de mensen slechts die dingen doen die bijdragen aan de continuiteit en de winst van het bedrijf. Verder niets. En of dat 40, 20, 5, of 1 u per week kost, who cares? Maar dat vergt wel een mentaliteitsverandering die erg ver gaat. En dit is lastiger te managen dan mensen volstoppen met al dan niet nuttig werk, en controleren op aanwezigheid.

Leuke boeken hierover zijn "Semco!" van Ricardo Semler, en alle boeken van Eli Goldratt over de Theory of Constraints. Voorbeelden: "het doel", en "het is geen toeval".
Robert
Carry, volgens mij zijn werkgevers altijd op zoek naar werknemers met een 'ondernemers mentaliteit'. Als het je eigen toko is kijk je niet op de klok. Maakt het niet uit of het weekend is. Lever je die extra inspanning. Een ondernemer geniet er van om zijn business te laten groeien. Dit in tegenstelling tot een 'loonslaaf'. Die doet zijn klus met eer en geweten. En zet de knop op 'off' als zij of hij het pand verlaat. Dus het begrip 9-5 moet worden geschrapt. Gewoon wij zoeken een ondernemer in loondienst. Simpel toch?
Carry Lemmen
Robert,
Mee eens en dat kan niet zonder de mentaliteitsverandering die Fred beschrijft. Want ja, 'loonslaven' die zich inzetten als 'ondernemers in loondienst' en dus extra inspanning leveren: fantastisch. Alleen hoort bij ondernemerschap ook veel vrijheid en eigen verantwoordelijkheid. En hier raak je precies mijn punt: ik krijg wel eens het gevoel dat werkgevers daar niet altijd mee om weten te gaan. Wel de lusten, niet de lasten dus...
Fred
Ondernemers in loondienst? Wat een flauwekul... Een beetje ondernemer WIL niet in loondienst. Een beetje werknemer WIL niet ondernemen. Niets mis mee. Maar ga niet het onmogelijke verwachten.

Als ondernemer is het aan te bevelen je mensen uit te dagen, en ze dingen laten doen die ze dachten niet te kunnen. Goed voor hun ontwikkeling, goed voor het bedrijf. Maar ga niet (tenzij ze dit zelf willen) vragen zich te gedragen als ondernemer. Ze zijn niet verantwoordelijk voor het bedrijf (dat ben jij als ondernemer), en ze zullen nooit zo betrokken zijn bij het bedrijf als jijzelf. Iets anders verwachten is vragen om teleurstelling.
Harrie Oost
Lid sinds 2019
Helemaal mee eens Fred, de werknemer moet geprikkeld worden, meedenken in processen / veranderingen, maar niet mee ondernemen. wil je dat wel als ondernemer zul je de werknemers daar ook voor moeten betalen en dat gaat weer ten koste van de motivatie van de werknemer want het is tenslotte niet hun bedrijf. de productiviteit weegt niet op tegen de loonkosten en de teleurstelling/stress neemt bij de ondernemer alleen maar toe.
werknemers worden niet voor niets werknemers genoemd.
Carry Lemmen
Inderdaad, het onmogelijke verwachten is vragen om teleurstelling. Overigens denk ik dat de meeste werknemers best bereid zijn om wat extra's te doen als het nodig is, de meeste mensen vinden het bijvoorbeeld fijn om iets af te ronden. Alleen het gevaar is dat het standaard wordt, en dan werkt het eerder negatief. Ik heb wel eens gezien, dat mensen die dagelijks uren overwerkten er onbewust voor zorgden dat dit 'de algemene norm' werd voor iedereen.
Harrie Oost
Lid sinds 2019
Klopt, dat zie ik bij mij ook. wat ik ook zie is dat het vaak dezelfde mensen zijn die overwerken en dat anderen dan zoiets hebben van werk maar wat harder dan ben je op tijd klaar emt als gevolg dat er 2 groepen zijn ; mensen die altijd optijd weg kunnen en een groep die altijd te laat weg komt. het grappige is wel dat daar weinig over gezeurt wordt.
er is dan een acceptatie van beide groepen.