Rubriek: Operationeel leiderschap

Mannen en vrouwen vertonen op de werkvloer nogal eens geëvolueerd voortplantings- en overlevingsgedrag. En dat wordt door managers niet altijd goed begrepen. Vrijdag 29 januari verschijnt daarom het nieuwe boek ‘Mannen en/of vrouwen’ van de managementboek-top 10-schrijver Bert Overbeek. Een nuttig, soms grappig boek over de verschillen tussen de seksen in werksituaties. Een boek dat je het lezen van 50 andere boeken bespaart. Hoe ga je als teamleider handig om met man-vrouw-verschillen? Hoe begeleid je het zo dat je team daardoor beter gaat presteren? Hieronder een uitgebreide beschrijving van het boek. Voor een wat kortere beschrijving kan je kijken op de site van de uitgever: http://futurouitgevers.nl/over-mannen-en-vrouwen-gesproken/

‘Hoe kan het nou’, vroeg Paul, manager van een afdeling van 80 mensen, ‘dat mijn medewerkers me zo slecht verstaan? Kijk, bij zo’n verandering heb je zaken op hoofdlijnen duidelijk, maar een aantal dingen weet je nog niet. Die moeten nog uitgewerkt worden. Dat er ruis ontstaat over dingen die nog niet duidelijk zijn snap ik. Maar over dingen die we kunnen vertellen ben ik toch erg duidelijk. Hoe kan daar nou ruis over ontstaan? Je kent me, ik ben een zelfkritische en goede communicator.’

Ik dacht na over wat hij zei. Hij was inderdaad een goede communicator.

‘En waar ik echt gek van word, is dat ze er in beide gevallen dingen bij verzinnen. En ook dat snap ik weer wanneer er ruis is, of wanneer je niet duidelijk genoeg bent. Want dan vullen ze het zelf in. Maar er dingen bij verzinnen als je een helder verhaal vertelt of je verkeerd citeren, dat vind ik toch wel wonderlijk.’

Steeds weer komt hij terug, de discussie over zelfsturende teams. Succesverhalen wisselen mislukkingen af. De VPRO maakte bijvoorbeeld Ricardo Semmler weer actueel, die een pleitbezorger is voor zo min mogelijk managementbemoeienis. En enige jaren terug publiceerde Ben Kuiken het boek ‘De laatste manager’. De boodschap is vaak hetzelfde: managers zijn nogal eens een sta-in-de-weg bij het behalen van een goed resultaat. Nee, zeggen de tegenstanders, niet waar, als je teams zelf laat sturen is er geen afstemming met andere teams, is de benadering vaak niet resultaatgericht genoeg, let niemand op de kosten en de belangrijkste tegenwerping: de grootste schreeuwers zijn de baas. Want er zal vanzelf weer een pikorde ontstaan, met een informele leider, en zo’n leider hoeft niet per ze datgene te zijn wat team en organisatie nodig hebben.

De Brouwerij ging besparen; zoveel was duidelijk. De IT-luchtbel die rond de eeuwwisseling zo groot was geweest als de zon zelf, was plotseling uit elkaar geklapt en de sky was niet langer de limit. Het geld is op, zei Cartouche, de externe die de Brouwerij had ingehuurd om, zoals het genoemd werd ‘kwartier te maken’. Uiteraard tegen een tarief dat himmelhoch jauchzend was; zelfs voor die tijd. Het geld was dus niet op. Leeme stond tussen zijn 71 collega’s naar het slecht nieuws gesprek te luisteren in het gebouwtje waar voorheen de werkweek werd afgesloten met het bier. Productconfrontatie noemden de Brouwerij-medewerkers het. Vroeger. Toen de Brouwerij nog gewoon de Brouwerij was, en de gemoedelijkheid iedere kreuk rechttrok.

Nu stonden ze verzameld als in een kerk, met Cartouche op het spreekgestoelte. De Brouwerij was in afwachting van het laatste oordeel, want geruchten wilden dat 30% van hen ontslagen zou worden. Ongeveer 22 mensen. Misschien waren het er minder. Leeme kende een verhaal waarbij de directie bewust een roddel de wereld in hielp. 150 van de 300 mensen zouden worden ontslagen. Toen dat er 80 waren viel het mee en bleef een wild effect uit.

In het nu volgende verhaal zie je hoe de top van een bedrijf zich gelukkig waant met een verandering. Ze rusten ergens uit, en vinden dat het werk is gedaan. Maar is dat ook iets wat het middenkader ervaart? En wat vindt de medewerker? Naar mate het verhaal vordert blijkt dat de geslaagde implementatie wel wat haken en ogen kent. Om niet te spreken van weerhaken en ogen. Lees mee met dit eerste van een aantal verhalen over de ongemakken van onze organisaties.

‘Ergens in het midden van het land, stond het hoofdkantoor van de werkplaatsen. Op de bovenste verdieping zaten de directieleden die –vonden zij zelf- met één man teveel waren, maar de relaties waren goed, ze waren slagvaardig en dat rechtvaardigde veel.

In zijn boek ‘Het seniorenbrein’ laat hoogleraar neuropsychologie Andre Alleman goed zien wat de 50 plusser wel en niet beter kan dan jongere medewerkers. Ik vind dit altijd een betere invalshoek dan de populaire generatieverschillen. Generatie x en y-theorieen leiden vaak tot een overwaardering van de ene generatie ten opzichte van de andere. In het boek van Alleman zie je dat er verschillen zijn tussen ouderen en jongeren, maar ze vullen elkaar uiteindelijk goed aan en de verschillen worden minder behandeld in termen van waardering. De lezer kan een antwoord krijgen op de vraag: welke functies verbeteren en welke verminderen bij oudere mensen?  Laten we beginnen met de functies die verminderen en daarna de verbeterde functies in kaart brengen. 

Het economiekatern van het NRC had kort geleden veel over de val van bedrijfstoppers. Een op de twintig heeft iets gedaan dat we verwerpelijk vinden. Witwassen, belasting ontduiken, frauderen, dat soort dingen. Geen kleine dingen. Echt dingen die bedrijfstoppers niet horen te doen. Uiteraard kwam VVD’er Hermans langs, de droevige Buck Groenhof van SNS Reaal en ook Timo Huges weer. Van Deijsselbloem weet iedereen intussen dat hij met verschillende maten meet en oneerlijk is. Maar die zal wel blijven zitten. Een echte overlever vind ik het.

Toch prettig om in zo’n gezelschap van in opspraak geraakte grote jongens iemand met een onberispelijke staat van dienst tegen te komen. Frans Muller, CEO van het fusiebedrijf van Delhaize en Ahold, maakte in de kolommen van het zaterdagkatern van het NRC een frisse indruk. En hij had een bijzondere uitspraak. Tussen allerlei meer business gerichte vragen zat ook een vraag over het nut van Grieks en geschiedenis op de middelbare school.

Wie de sjeik uit de verhalen van Scheharazade kent, u weet wel, die van 1001 nacht, weet dat ‘veelwijverij’ eeuwen geleden vooral voorkwam bij mannen hoog in de pikorde. Denk maar aan de harems. Ik durf zonder al te veel aarzeling te zeggen dat er sindsdien weinig veranderd is in onze biologie. Zo laten bestuursvoorzitters met enige regelmaat zien dat ze viriel zijn. Ik heb daarvan meerdere voorbeelden. Voormalig premier en VN-topman Lubbers had op dit gebied een reputatie, ex-president Clinton rookte graag een sigaar met Monica Lewinsky, ex-IBM topman Robert Moffat bedreef handel met voorkennis om een vrouw te helpen met wie hij een intieme relatie had en HP-baas Mark Hurd ging over de schreef met een van zijn medewerkers.

In mijn carriere heb ik regelmatig gehoord dat mannen in topfuncties zich ‘even lieten gaan’. Dat hoeft niet altijd onmiddellijk overspel te zijn. Zo ken ik een bestuursvoorzitter die zich temidden van andere mannen liet ontvallen dat ‘receptionistes lekkere blonden wijven met grote borsten’ moesten zijn. Op een personeelsfeest had hij grote moeite om met zijn handen van de mooiste vrouw af te blijven. Een belediging van de andere vrouwen die aanwezig waren; althans zo interpreteerden de dames het. De mannen vonden het wel viriel, geloof ik. 

Wie de sjeik uit de verhalen van Scheharazade kent, u weet wel, die van 1001 nacht, weet dat ‘veelwijverij’ eeuwen geleden vooral voorkwam bij mannen hoog in de pikorde. Denk maar aan de harems. Ik durf zonder al te veel aarzeling te zeggen dat er sindsdien weinig veranderd is in onze biologie. Zo laten bestuursvoorzitters met enige regelmaat zien dat ze viriel zijn. Ik heb daarvan meerdere voorbeelden. Voormalig premier en VN-topman Lubbers had op dit gebied een reputatie, ex-president Clinton rookte graag een sigaar met Monica Lewinsky, ex-IBM topman Robert Moffat bedreef handel met voorkennis om een vrouw te helpen met wie hij een intieme relatie had en HP-baas Mark Hurd ging over de schreef met een van zijn medewerkers.

In mijn carriere heb ik regelmatig gehoord dat mannen in topfuncties zich ‘even lieten gaan’. Dat hoeft niet altijd onmiddellijk overspel te zijn. Zo ken ik een bestuursvoorzitter die zich temidden van andere mannen liet ontvallen dat ‘receptionistes lekkere blonden wijven met grote borsten’ moesten zijn. Op een personeelsfeest had hij grote moeite om met zijn handen van de mooiste vrouw af te blijven. Een belediging van de andere vrouwen die aanwezig waren; althans zo interpreteerden de dames het. De mannen vonden het wel viriel, geloof ik. 

In het bedrijfsleven hoor je erg veel uitdrukkingen waarvan je oren dicht gaan zitten. Ik heb ze in een gesprek proberen te vangen. Luister mee.

‘Ha concullega’
‘Goeiesmorges, laten we het maar eens even over ons projectje hebben.’
‘Goed idee. Kunnen we even levelen en de boel smart maken.’
‘Ja, wordt tijd. Want we moeten er toch iets van gaan vinden nu.’
‘Nu al?’
‘Nou, als we proactief willen zijn wel, ja. Tee zet tee moeten we de case organisatiebreed uitrollen en dan moet je toch je piketpaaltjes gaan zetten.’
‘Okay, maar prio one lijkt me nu toch de PVA´.
´Lijkt me een goede insteek. Maar om dingen high level te krijgen moeten er toch een paar hun plasje over doen. En als wij er dan niet iets van vinden, en we moeten het later nog tegen elkaar aanhouden, valt er weinig uit te nutten. Wat vind jij?’